1 Мавзу. Metrologiya fanining vujudga kelishi va rivojlanish tarixi. Metrologiya fanining maqsad va vazifasi Reja

Metrologiya fanining vujudga kelishi.
Metrologiya fan sifatida o‗lchashlar, ularga 
bog‗liq va tegishli bo‗lgan qator masalalarni o‗z ichiga oladi. Metrologiya aslida yunoncha 
so‗zdan olingan bo‗lib, o‗lchash, o‗lcham, nutq, mantiq, ilm yoki fan ma‘nolarini bildiradi. 
Umumiy tushunchasini oladigan bo‗lsak, metrologiya - o‗lchovlar birliklarini o‗rganuvchi fan
3
. 
Inson aql-idroki, zakovati bilan o‗rganayotgan, shakllantirayotgan hamda rivojlantirgan 
qaysi fanni, uning yo‗nalishini olmaylik, albatta o‗lchashlarga, ularning turli usullariga, o‗zaro 
bog‗lanishlariga duch kelamiz. Bu o‗lchash usuli va vositalari yordamida ularning birligini, 
yagona o‗lchashni talab etilgan aniqlikda ta‘minlash metrologiya fani orqaligina amalga 
oshiriladi. 
Shu sababdan hozirda qaysi bir fan, ilmiy yo‗nalish, u xoh tabiiy, xoh ijtimoiy 
bo‗lmasin, albatta, muayyan darajada metrologiya bilan bogliq. Inson qo‗li yetgan, faoliyati 
doirasiga kirgan, ammo o‗lchashlar va ularning vositalari o‗rganilgan, izlangan hamda 
ko‗zlangan maqsadlarga erishish mumkin bo‗lgan birorta yo‗nalish yo‗q1. Shuning uchun ham 
metrologiya asoslarini bilish, uni o‗z mutaxassisligi doirasida tushunish va amaliy qo‗llash 
texnika hamda texnologiya soxalaridagi bakalavriat yo‗nalishlari bitiruvchilari uchun muhim 
omillardan biri hisoblanadi. 
Metrologiya - yunon tilidan olingan bo‗lib, "metron‖ - o‗lchov , "logos‖ - fan degan 
ma‘noni anglatadi, ya‘ni so‗zma-so‗z tarjima qilganda o‗lchov birliklari haqidagi fandir. 
Metrologiyaning asosiy vazifasi-o‗lchov birliklarini o‗rganish,tarixda mavjud o‗lchov birliklarini 
zamonaviy o‗lchov birliklari bilan qiyoslash, aniqlash. O‗lchov birliklariga ehtiyoj insoniyatda 
ibtidoiy davrdan boshlab, jumladan, uy-joy, boshianalar qurishda, mehnat va uy-ro‗zg‗or 
qurollarini yasashda paydo bo‗ldi
4
. 
Metrologiya fani texnika, menejment va marketing sohalari yo‗nalishlarida bakalavr va 
muhandislar tayyorlashda o‗tilishi lozim bo‗lgan fanlardan hisoblanadi. Oliy ta‘lim andozasidan 
kelib chiqib, ushbu fan talabalarda metrologiya asoslari bo‗yicha zarur va yetarli bo‗lgan asosiy 
tushunchalarni shakllantiradi.