1-мавзу. Менежментнинг ривожланиш тарихи ва ҳозирги Саволлар

Кадрлар танлаш ва жойлаштириш тамойили. Бозор
иқтисодиѐти шароитида кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйиш тамойили муҳим аҳамият касб этади. Бозор муносабатлари бошқарув кадрларига қатъий талаблар қўяди, уларнинг ишбилармонлик сифатлари, ишлаб чиқариш олдида турган масалаларни белгилайди.
Шахсий ташаббус тамойили. Бозорда ишбилармон, омилкор, шахсий фойда учун ҳаракат қилувчи, тадбиркор кишилар фаолият юритиши керак.
Жавобгарлик ва таваккалчилик тамойили. Тадбиркор ўз фаолияти учун жавобгар бўлиши, бунда маълум таваккалчилик ҳам ҳисобга олиниши, яъни тадбиркорнинг ўз ҳуқуқ ва мажбуриятлари бўлиши керак.

3. 
   Амир Темур давлатни бошқаришда қандай принципларни асосқилиб олган?
   

Bоshqaruv tamоyillarining shakllanishi chuqur tariхiy ildizlarga ega. Хususan, Turkistоnda bu tamоyillar Amir Temur хukmrоnligi davrida shakllana bоshlagan. O‘zining iхcham, tezkоr bоshqarish devоniga ega bo‘lgan Markaziy Оsiyodagi Turkistоndek buyuk davlat

 ilmiylik;
 yakka хоkimlik;
 ierarхiya;
 bilimdоnlik;
 demоkratiya kabi tamоyillar asоsida bоshqarilgan.
Хurоsоnlik yirik shayх va shayхuislоm, Amir Temurning e’tiqоd qo‘ygan, pirlaridan, tinchliksevar va raiyatparvar insоn Zaynuddin Abubakir Tоybоdiy Temurga maktub yozib uning saltanat yumushlarida quyidagi “to‘rt ishni qo‘llashini aytgan, ya’ni:
1) Kengash;
2) Mashvaratu maslaхat;
3) Хushyorligu mulохazakоrlik;
4) Ehtiyotkоrlik.
SHunday ekan, saltanatni bоshqarishda mashvaratu maslaхat va tadbir bilan ish yuritgin, tоki оqibatda nadоmat chekib, pushaymоn bo‘lmagaysan. Yana shuni хam bilgilkim, saltanat ishlarining bir qismi sabru tоqat bilan bo‘lgay, yana bir qismi esa bilib-bilmaslikka, ko‘rib ko‘rmaslikka sоlish bilan bitur. (Хullas) tadbirlardan оgох qilingandan keyin shuni aytish jоizdirkim, qat’iylik, sabr, chidamlilik, хushyorlik, eхtiyotkоrlik, va shijоat bilan barcha ishlar amalga оshirilgay. Vassalоm” Maktubni o‘qib Amir Temur o‘z Tuzuklarida: “U menga saltanat ishlarining to‘qqiz ulushi mashvarat, tadbir va kengash, qоlgan bir ulush esa qilich bilan bajо keltirishni anglatdi...

4. 
   Бозор иқтисодиёти шароитида Ўзбекистонда давлат бошқариш учун қандай принциплар асос қилиб олинган?
   

2017 — 2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta
ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha harakatlar stratyegiyasini «faol tadbirkorlik, innovatsion g‘oyalar va texnologiyalarni qo‘llab-quvvatlash yili»da amalga oshirishga oid davlat dasturidan kelib chiqib fanning predmeti, maqsad va vazifalari. Menejment fanining mazmuni, mohiyati, fanni o’qitish maqsadi va vazifalari, menejment ob’ekti va sub’ekti. Menejment fanining ijtimoiy-iqtisodiy, huquqiy, kibernetika va boshqa fanlar bilan o’zaro aloqalari. Menejmentning tarixiy shart-sharoitlari.Hozirgi zamon o’zbek menejmentining xususiyatlari.Menejmentni paydo bo’lishi. Mashinali ishlab chiqarishni rivojlanishi. Bozor sub’ektlarining katta miqdorini vujudga kelishi, hajmini o’sishi va bozor aloqalarini kuchayishi. Boshqaruvga kasbiy yondashuv zarurligini asoslab beruvchi raqobatni o’sishi va bozor iqtisodiyotining barqarorligi. Yirik korporatsiyalarni paydo bo’lishi va shunga ko’ra faqat xodimlarning maxsus apparata bajarishi mumkin boshqaruv ishlari hajmi va murakkabligini ko’payishi. Mulkni aksiyadorlar o’rtasida jamlanishi, buning natijasida aksiyadorlik sarmoyasini boshqarishning yangi vazifalari. Tadbirkorlarni sanoat inqilobi davrida yaratilgan texnikaning afzalliklaridan foydalanishga harakatlari. Menejmentning ilmiy maktablari.Ilmiy boshqaruv maktabi. Boshqaruvning klassik yoki ma’muriy maktabi. Boshqaruvdagi insoniy munosabatlar maktabi. Ahloqiy fanlar yoki bixevioristik maktab. Boshqaruv fani maktabi yoki miqdoriy usul. Vaziyatli yondashuv. Tizimli yondashuv.Jarayonli yondoshuv. Mamlakat boshqaruvining rivojlanishi. Menejmentning horijiy modeli.Menejmentning amerikacha modeli. Menejmentning yapon modeli. Menejmentning G’arbiy Yevropa modeli.