1-Мавзу. “Менежмент” фанининг предмети, мазмуни ва вазифалари

1.Бошқарувнинг хуқуқий муаммолари.
2.Корхонада хуқуқий бошқарув.
3.Корхона молияларини хуқуқий бошқариш.
12.1. Бошқарувнинг хуқуқий муаммолари
Давлат бошқарувини хар бир сохада ташкил этиш, айниқса иқтисодиётда, хуқуқий ботшқарувсиз тасаввур этиш кийин. Бунда бошқарув оргналрини хуқуқий мажбуриятларини аниқлаш, уларнинг фаолиятининг форма ва усулларини регламентлаш ва хоказолар. Бошқарув сохасида хуқуқий тартибга солишнинг энг биринчи вазифаси бошқарув органларининг компетенсия масалаларини хало этиш, бу оргналарнинг хак-хуқуқлари ва мажбуриятларини аниқлаш; уларни турли оргналар, структура бўлинмалари ва бошқарув шахслари уртасида таксимланиши, у ёки бу бошқарув қарорларини кайси даражада қабул қилинишини кўрсатиш. Бу масалалар тез ва доимий равишда ечилмайди ва ижтимоий ривожланиш доимо кўриб чиқишни такозо этади.
Хуқуқий тартибга солиш масалаларнинг кўпчилиги бозор талабига бигоан ўз ечими учун мутлако бошқача ёндашувни талаб этади. Бу ерда янги муаммолар хам пайдо бўлади, яъни давлат мустақиллиги ва илмий-техникавий прогресс боғлиқ.
Корхоналарни давлат мулкидан чиқариш ва хусусийлаштириш, тармоқларнинг, корхоналар ва аксионер компанияларнинг хўжалик хисобларини мустахкамланиши, уларнинг эркинлигининг кенгайиши, мехнатнинг иқтисодий кўрсаткичларининг ошиши, уларнинг хуқуқларини аниқ мустахкамлаш ва улариннг юқори бошқарув органлари билан ўзаро алоқасини тартибга солишни талаб этади.
Корхона тўғрисидаги қонун билан корхоналарнинг хўжалик мустақиллиги кенгайтирилган, уларнинг .кори бошқарув оргналари алоқаларига оид кўп масалалар хал этилган ва ундан ташқари корхона мустақиллиги хуқуқий асосланган. Сунгги қабул қилинган норматив ақтлар турли органлар уртасида компетенсияни чеграларини белгилашда сезиларли ўзгаришлар киритди – асосан бошқарувни десентрализасия юналишида.Шунинг билан бирга хуқуқ ва мажбуриятлар уртасида нисбатан ва уларнинг хажмини аниқ белгилаш масалани хал этилши лозим: бошқарувнинг хар бир органи тўғрисида низомини ишлаб чиқишда, бошқарув шахслари уртасида мажбуриятларни таксимлашда. Агар бошқарув органига, унинг структур бўлинмасига ёки бирор бошқарув шахсга маълум вазифаларни бажариш бўйича мажбуриятлар юклатилса, унда ушбу мажбуриятларни бажариш учун лозим бўладиган воситалар билан таъминланиши керак. Бу воситаларга қуйидагилар киради:бошқарув ваколатларини, керакли хуқуқларини ва уларнинг юклатилган мажбуриятларга мослиги. Афсуски, бу шарт амалиётда кўпинча бажарилмайди, нтижада бошқарув органининг хар бир даража ва хар бир бошқарув шахснинг ишининг самарадорлгини пасайиб кетади.
Бошқарув сохасида хуқуқий тартибга солишнинг асосий вазифаси уни нафакат тартибга солиш, балки бошқарув қарорини ишлаб чиқиш ва қабул қилиш жараёнини хам тартибга солишдадир. Қабул қилинаётган қарорларни оптималлаштириш бошқарув оргналрининг қарор ишлаб чиқиш ва қабул қилиш жараёнини регламентловчи ақтлар тизимини ишлаб чиқиш шароитида таъминланиши мумкин.