1-mavzu. Ma’lumotlar bazasi obyektlarini yaratish

GRANT instruksiyasi
GRANT instruksiyasi prinsipalga(foydalanuvchilar, rollarga) himoyalangan ob`yektlarga ruxsat beradi. Ushbu instruksiya quyidagi sintaksisga ega:
GRANT {ALL [PRIVILEGES]} | permission_list
[ON [class::] securable] TO principal_list [WITH GRANT OPTION]
[AS principal ]

ALL bandi, ko`rsatilgan prinsipialga ushbu himoyalangan obyektga nisbatan barcha huquqlar berilishini anglatadi. Allow_list parametri ruxsat beriladigan instruksiyalarni yoki obyektlarni (vergul bilan ajratilgan holda), class parametrida himoyalangan obyektlarining nomi yoki klassini belgilaydi. securable bandda ruxsat berilayotgan himoyalangan ob`yekt aniqlanadi. Prinicpal_list parametri ruxsat oladigan barcha loginlarni (vergul bilan ajratilgan) sanab chiqadi.

Quyidagi jadvalda huquqlar va ular qo`llaniladigan hiyalangan ob`yektlar va har bir huquqning qisqacha tavsifi keltirilgan:

Huquq	Qo`llanilishi	Tavsif
SELECT	Jadvallar va ularning ustunlari, sinonimlari, ko`rinishlar va ularning ustunlari, jadval qaytaruvchi funksiyalar	Qatorlarni olish (o`qish) huquqini ta'minlaydi. Ushbu huquqni kerakli ustunlarni ro`yxatlash orqali bir yoki bir nechta ustunlarni o`qishni cheklash mumkin. (Agar ustunlar ro`yxati bo'lmasa, huquq jadvalning barcha ustunlariga qo`llaniladi)
INSERT	Jadvallar va ularning ustunlari, sinonimlari, ko`rinishlar va ularning ustunlari	Ustunlarga qiymat qo’shish huquqini belgilaydi
UPDATE	Jadvallar va ularning ustunlari, sinonimlari, ko`rinishlar va ularning ustunlari	Qatorlarni o`zgartirish huquqini ta'minlaydi. Ushbu huquqni kerakli ustunlarni ro`yxatlash orqali bir yoki bir nechta ustunlarni o`qishni cheklash mumkin. (Agar ustunlar ro`yxati bo'lmasa, huquq jadvalning barcha ustunlariga qo`llaniladi)
DELETE	Jadvallar va ularning ustunlari, sinonimlari, ko`rinishlar va ularning ustunlari	Ustunlardagi qiymatlarni o’chirish huquqini ta’minlaydi
REFERENCES	Foydalanuvchi tomonidan aniqlangan funksiyalar (SQL va CLR funksiyalar), jadvallar va ularning ustunlari, sinonimlari, ko`rinishlar va ularning ustunlari	Agar foydalanuvchi ushbu jadvalda SELECT huquqiga ega bo'lmasa, asosiy jadvaldagi tashqi kalitlari ustunlariga murojaat qilish imkoniyatini beradi
EXECUTE	Saqlangan protseduralar (SQL va CLR), UDF (SQL va CLR), sinonimlari	Saqlangan protsedurani yoki foydalanuvchi tomonidan aniqlangan funksiyani(UDF) bajarish huquqini ta'minlaydi
CONTROL	Saqlangan protseduralar (SQL va CLR), UDF (SQL va CLR), sinonimlari	Obyekt egasining huquqlariga o'xshash huquqlarni taqdim etadi; huquqni qabul qiluvchida himoyalangan ob`yekt nisbatan deyarli barcha huquqlari bor. CONTROL huquqi berilgan prinsipal ushbu himoyalangan ob`yektga huquqni boshqalarga berish berish huquqiga ega.
ALTER	Saqlangan protseduralar (SQL va CLR), foydalanuvchi tomonidan niaqlangan funksiyalar (SQL va CLR), jadvallar, ko`rinishlar	Himoyalangan ob`yektlarning xususiyatlarini (egalikdan tashqari) o`zgartirish huquqini ta'minlaydi.
TAKE OWNERSHIP	Saqlangan protseduralar (SQL va CLR), foydalanuvchi tomonidan niaqlangan funksiyalar (SQL va CLR), jadvallar, ko`rinishlar	U himoyalangan ob`yekt egasi bo'lishi huquqini ta'minlaydi
VIEW DEFINITION	Saqlangan protseduralar (SQL va CLR), foydalanuvchi tomonidan niaqlangan funksiyalar (SQL va CLR), jadvallar, ko`rinishlar	Huquq egasiga himoyalangan obyekt metama`lumotlarini ko`rish imkoniyatini beradi
CREATE (server xavfsizlig)		himoyalangan server ob`yektlarini yaratish huquqini ta'minlaydi
CREATE (ma`lumotlar bazasi xavfsizlig)		himoyalangan ma`lumotlar bazasi ob`yektlarini yaratish huquqini ta'minlaydi

GRANT instruksiyasidan foydalanish quyidagi misollarda keltirilgan:

USE SampleDb;

GRANT CREATE TABLE, CREATE PROCEDURE

TO appUser, [otm\Alexandr];

Ushbu misolda foydalanuvchilar appUser va [otm\Alexandr] ga CREATE TABLE va CREATE PROCEDURE Transact-SQL operatorlarini bajarishga ruxsat berilgan.

Quyidagi misolda appUser foydalanuvchisiga SampleDb ma`lumotlar bazasida foydalanuvchi tomonidan aniqlangan funksiyalarni yaratish imkoniyati berilgan:
USE SampleDb;

GRANT CREATE FUNCTION TO appUser;

Quyida GRANT instuksiyasida SELECT huquqidan foydalanish ko`rsatilgan:

USE SampleDb;

GRANT SELECT ON Employee

TO appUser;

Quyidagi misol GRANT operatorida UPDATE huquqidan foydalanishni namoyish etadi:

USE SampleDb;

GRANT UPDATE ON Works_on (EmpId, EnterDate)

TO appUser;
Ushbu misolda GRANT operatori bajargandan so'ng, appUser foydalanuvchisi Works_on jadvalining Id va EnterDate ustunlari qiymatlarini o`zgartirishi mumkin.