Katta guruhda syujetli rasm chizishga o’rgatishning mazmuni va
vazifalari. Bola besh yoshdan boshlab ma’lum mavzudagi rasmlarni chiza olish
qobiliyatiga ega bo’ladi. U tevarak-atrofni o’zgarishlarini tasavvur qila oladi va
chizishga harakat qiladi. Bu yoshdagi bolalarga quyidagi mavzudagi rasmlar
chizish tavsiya qilinadi:
"Bolalarning qishki o’yinlari".
"Bog’chada senga nimalar qiziqarli, Shularni chiz".
"Men onamga guldasta sovg’a qilyapman".
"Quruvchilar yangi uy quryaptilar".
"Ona bolani bog’chaga olib ketyapti".
"Bolalar qorbobo yasayaptilar".
Katta guruxdagi bolalar badiiy asarlardan olingan taassurotlari asosida va
ertak mazmunini tuShungan holda quyidagi mavzuda rasm chiza oladilar. Masalan,
"Ikki ochko’z ayiqcha", "Ayyor tulki va kulrang bo’ri", "MuShuk, xo’roz va tulki"
va boshqalar. Bu chizdirilgan rasmlar aniq va konkret masalada bo’lishiga
ahamiyat berish kerak. Masalan, "14 yanvarь-ximoyachilar kuni", "8 mart-onalar
bayrami", "21 mart-Navro’z bayrami". Katta guruxda o’tkaziladigan rasm
mashg’ulotlari qiziqarli, savollarga javob olgan holda, asarda qatnashayotgan har
bir personajga tavsif bergan holda ranglarni tanlay olish va varaqqa joylashtirish
vazifalarini belgilash kerak. Bolalar tomonidan ishlanayotgan har bir rasmda
predmetlarning xajmi, o’lchovlarini chamalash bilan birga o’zoq-yaqin, oldinma-
ketin, ustma-ust, ketma-ket joylash mumkinligini tuShuntirish kerak. Bu yoshdagi
bolalar ayniqsa ertak mulьtfilmlarni tomosha qilishni yaxshi ko’rganliklari sababli
Shu mavzudagi rasmlar chizishni yaxshi ko’radilar. N.P.Sakulinaning fikricha bola
rasm chizishni varaqning eng chetidan boshlab chizish bilan birga predmetlarni
joylanishini ko’rsatishi kerak va bo’yoqlarni tanlay olishi ham muxim ahamiyatga
egadir. Bolani rasm mashg’ulotiga tayyorlash uchun unga kerakli rasm anjomlarini
hozirlagan holda, bironta kuy eshittirib akvarel bo’yoq berib ma’lum mavzu va
maqsad asosida rasm chizish ishini boshlash lozim.
5-6 yoshli bolalarning mazmunli rasmlarining mazmuni ancha boy
bo’ladi. Bunda bolalar faqat predmetlarni chizishmaydi, balki predmetlarning
atrofdagi sharoitni ham tasviriyadi.
Quyidagi vazifalari bor:
Ob’ektlar orasidagi o’zaro mazmunan bog’liqlikni tasvirlashga
o’rgatish.
Kompozitsion qobiliyatlarni rivojlantirish (bunda qog’ozda gorizontal
chizig’ini belgilab chizish).
Rang qobiliyatlarini rivojlantirish.
Bu yoshdagi bolalarda har bir mavzuning mazmuni oldindan konkret
aniqlangan bo’lishi kerak. Ularga masalan, “Bayram” mavzusini berish kerakmas,
chunki bola yo mavzuga aloqador bo’lmagan narsani chizish, yo o’zining
imkoniyatiga to’g’ri kelmaydigan, kuchi yetmaydigan masalani qo’yish mumkin.
Masalan, demonstratsiyani chizish.
Do'stlaringiz bilan baham: |