1-Мавзу. Макроиқтисодиёт фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Миллий ҳисоблар тизимида бир қатор кўрсаткичлардан фойдаланилади. Бу кўрсаткичлар қаторига Ялпи Ички Маҳсулот (ЯИМ), Ялпи миллий маҳсулот (ЯММ), Ялпи миллий даромад (ЯМД) каби кўрсаткичлар киради.

• Миллий ҳисоблар тизимида бир қатор кўрсаткичлардан фойдаланилади. Бу кўрсаткичлар қаторига Ялпи Ички Маҳсулот (ЯИМ), Ялпи миллий маҳсулот (ЯММ), Ялпи миллий даромад (ЯМД) каби кўрсаткичлар киради.
• ЯММ - мамлакат резидентлари томонидан маълум муддат давомида ишлаб чиқарилган пировард товарлар ва хизматлар бозор баҳосидаги қийматларининг умумий йиғиндисидан иборат.
• ЯМД - мамлакат резидентлари томонидан, мамлакатда ва мамлакат ташқарисида, ишлаб чиқаришда иштирок этиш ва мулкдан олган бошланғич даромадлари йиғиндисидир.

Соф ички маҳсулот (СИМ) ва Соф миллий даромад (СМД) кўрсаткичлари ЯИМ ва ЯМД кўрсаткичларидан амортизация (истеъмол қилинган асосий капитал) суммаси миқдорига фарқ қилади.

• Соф ички маҳсулот (СИМ) ва Соф миллий даромад (СМД) кўрсаткичлари ЯИМ ва ЯМД кўрсаткичларидан амортизация (истеъмол қилинган асосий капитал) суммаси миқдорига фарқ қилади.
• СИМ = ЯИМ - А
• СМД = ЯМД - А

• Макроиқтисодий таҳлилда шунингдек МҲТга кирмаган
• Шахсий даромад (ШД) кўрсаткичи ҳам қўланилади.
• ШД = СМД –[ ИСА (Ижтимоий суғурта ажратмалари) + Т (билвосита солиқлар) + (Р1.1) корпорация фойдасига солиқлар) + Р1.3 (Корпорацияларнинг тақсимланмаган фойдаси + бизнеснинг фоиз даромадлари ] + трансферт тўловлари (TR) + фоизлар кўринишида олинган шахсий даромад

Номинал ЯИМ - бу жорий баҳоларда ҳисобланган ЯИМ.

• Номинал ЯИМ - бу жорий баҳоларда ҳисобланган ЯИМ.
• Реал ЯИМ – бу таққослама (базис) баҳоларда ҳисобланган ЯИМ.
• Номинал ва реал ЯИМларни таққослаш ёрдамида мамлакатдаги нархларнинг умумий даражасининг динамикасини баҳолаш мумкин. Бу жараёнда ЯИМ дефляторидан фойдаланилади ва уни ҳисоблаш формуласи қуйидагича:
• ЯИМ дефлятори = Номинал ЯИМ / Реал ЯИМ