Ифодаси тўғри чизиқли (ёки чизиқли) тенглама бўлмаган боғланиш эгри чизиқли (ёки чизиқсиз) боғланиш деб аталади. Xусусан,
Ифодаси тўғри чизиқли (ёки чизиқли) тенглама бўлмаган боғланиш эгри чизиқли (ёки чизиқсиз) боғланиш деб аталади. Xусусан,
гипербола
даражали
ва бошқа кўринишларда ифодаланадиган боғланишлар эгри чизиқли (ёки чизиқсиз) боғланишга мисол бўла олади.
Регрессия тенгламасининг коэффициентларини энг кичик квадратлар усули асосида ҳисоблаш мумкун. Мезон: ҳақиқий миқдорларнинг текисланган миқдорлардан фарқининг квадратлари йиғиндиси энг кам бўлиши зарур:
3. Умумлаштирилган ва бевосита “энг кичик квадратлар усули”
Нормал тенгламалар тизими.
Демак,
Teнглaма пaрaмeтрлaри бeвoситa энг кичик квaдрaтлaр усули ёрдaмидa бaҳoлaнaди. Экспoнeнсиoнaл функция пaрaмeтрлaрини бaҳoлaш учун эсa бoшлaнғич қaтoрлaр қиймaтини лoгaрифмлaмoқ лoзим.
Нoрмaл тeнглaмaлaр тизими қуйидaгичa бўлaди:
a) тaртибли пoлинoм учун:
б)экспoнeнциoнaл функция учун:
Aгaр тенденция кўрсaткичли функциягa эгa бўлсa, яъни
бўлсa, ушбу функцияни лoгaрифмлaб, пaрaмeтрлaрини энг кичик квaдрaтлaр усули ёрдaмидa aниқлaш мумкин. Ушбу функция учун нoрмaл тeнглaмaлaр систeмaси қуйидaги кўринишгa эгa бўлaди:
4. Эконометрик модел параметрларининг иқтисодий таҳлили ва эластиклик коэффициентларини ҳисоблаш
4. Эконометрик модел параметрларининг иқтисодий таҳлили ва эластиклик коэффициентларини ҳисоблаш
Регрессия тенгламаси коффицентларининг моҳиятлик даражасини текшириш учун, Стьюдент мезони ёрдамида қуйидаги формула орқали ҳисоблаймиз:
Бу ерда:
Чизиқли регрессия тенгламаси параметри а0 ни Стьюдент мезони бўйича баҳолашда – унинг қийматининг ma тасодифий хатолик қийматига нисбати қаралади ва улар қуйидаги формула асосида аниқланади:
Чизиқли регрессия тенгламаси параметри а0 ни Стьюдент мезони бўйича баҳолашда – унинг қийматининг ma тасодифий хатолик қийматига нисбати қаралади ва улар қуйидаги формула асосида аниқланади:
Бу ерда:
Регрессия тенгламасини таҳлил қилишда эластик коэффициентларидан (Э) фойдаланилади. Бу коэффициент таъсир этувчи омил ўзининг ўртача қийматидан 1 фоизга ўзгарганида, натижавий омил ўзининг ўртача қийматидан қанча фойизга ўзгаришини кўрсатади ва қуйидагича ҳисобланади:
Регрессия тенгламасини таҳлил қилишда эластик коэффициентларидан (Э) фойдаланилади. Бу коэффициент таъсир этувчи омил ўзининг ўртача қийматидан 1 фоизга ўзгарганида, натижавий омил ўзининг ўртача қийматидан қанча фойизга ўзгаришини кўрсатади ва қуйидагича ҳисобланади: