1-Мавзу. "Корхоналарни ривожлантириш стратегияси" фанининг

1.2. Курснинг тузилиши ва унинг иқтисодий фанлар тизимида 
тутган ўрни ҳамда бошқа иқтисодий билан боғлиқлиги. 
«Корхоналарни ривожлантириш стратегияси” фани худди 
бошқа фанлар каби биринчи ўринда ўрганиш функциясини бажаради. 
Унинг маҳсулот ишлаб чиқариш моддий-техника ресурсларини сарф 
қилишни талаб қилиши билан, ходимлар меҳнати уларга ҳақ тўлаш ва 
рағбатлантиришнинг бошқа шакллари билан, даромад ҳажми эса 
харажатлар миқдори ва баҳони шакллантириш билан боғлиқ бўлган 
қўшма корхоналарда содир этилувчи ҳодиса ва жараёнларни 
ўрганиши ва изоҳлаши мўлжалланган. Бунда гап қандайдир 
омилларни оддий тарзда констатация қилиш ҳақидагина эмас, балки 
корхоналар иқтисодий ҳаётининг моҳиятини англаш, уларнинг 
иқтисодий аҳволини яхшилаш йўлларини танлаш, баҳолаш ва таҳлил 

---

26 
қилиш, энг муҳим иқтисодий жараёнларни прогнозлаштириш ва 
моделлаштириш ҳақида ҳам боради. 
Мазкур фаннинг тадқиқотлари объекти бу кичик, ўрта ва 
йирик корхоналар бўлиб, улар турли мулк шаклига эга бўлади ҳамда 
Ўзбекистон Республикасининг “Корхоналар тўғрисида” ги қонуни 
асосида ташкил қилинади. Ҳозирги кунда иқтисодий фаолиятнинг, 
моддий ишлаб чиқаришнинг жорий ва истиқболли ривожланиш 
стратегияси 
ҳамда 
мамлакат 
иқтисодий 
салоҳиятини 
мустаҳкамлашнинг 
асосий 
оғирлиги 
айнан 
корхоналарни 
ривожлантириш ҳисобига амалга оширилмоқда. 
Корхона иқтисодиётнинг бир бўғини бўлиб, унда энг малакали 
кадрлар мужассамланган ҳамда самарали бошқарув - менеджмент 
қўлланиб, ресурслардан оқилона фойдаланиш ва замонавий техника 
ва технологиялардан фойдаланиш масалалари ҳал қилинади. Ишлаб 
чиқарилаётган маҳсулотларнинг юқори сифат кўрсаткичларини 
сақлаган 
ҳолда 
харажатларни 
минималлаштириш 
ва 
даромад(фойда)ни максималлаштириш деярли ҳар бир корхонанинг 
асосий вазифаси ҳисобланади. 
Фаннинг предмети иқтисодиётни модернизациялаш ва 
диверсификациялаш шароитларида корхоналар фаолиятининг 
назарий ва амалий асосларини, корхоналар фаолиятида иқтисодий 
қонуниятларнинг намоён бўлишини, шунингдек, уларнинг ишлаб 
чиқариш ва хўжалик фаолияти самарадорлигини ресурслардан 
оқилона фойдаланиш, рационал бошқарув, инвестицион ва 
тадбиркорлик фаоллиги асосида ошириш йўлларини аниқлаш билан 
ифодаланади. 

---

27