1-mavzu: kirish. O`Simlik hujayrasining tuzilishi va rivojlanish bosqichlari

Metafaza
Bo`linish dukining shakllanishi tugaydi va xromosomalar ekvatorial chiziqda to`planadilar.
Erta prometafazada xromosomalar hujayra markazidaoldingi yadro o`rnida notekis yotadilar. Ularning xaotik (betartib) harakati kuzatiladi.
Metafaza davomida xromosomalar hujayra ekvatorida bir chiziqda tizilib metafaza plastinkasini hosil qiladilar. Plastinkada yirik xromosomalar hujayraning chekkalarida maydalari hujayra markazida joylashadi. Bu fazadaxromosomalar maksimal qisqarib, qalinlashgani uchun ularni sonini va morfologiyasini xuddi shu davrda o`rganishadi. Metafaza mitozning tinim davri hisoblanadi, chunki bu vaqtga kelib xromosomalar harakati to`xtaydi. Kechki metafazadaxromosomalar harakatdan to`xtab bir tekis yotadilar: ularning sеntromera uchastkalari dukning markaziga, еlkalari hujayra chekka qismiga qaragan bo`ladi. Xromosomalar tarkibidagi xromatidlar bir-biridan ajraladi. Ular orasida faqat sеntromera uchastkasida bog`lanish saqlanadi, shuning uchun X ko`rinishiga ega bo`ladi.
Anafaza
To`satdan boshlanib,xromatidlar orasidagi sеntromera bog`lari uzilib, bir-biridan hujayraning ikki qutbi tomon tez harakat qila boshlaydilar. Anafaza- mitozning eng qisqa fazasi. Xromosomalar V ko`rinishiga ega bo`lib, uchi bo`linish qutblariga еlkalari bo`linish markaziga qarangan bo`ladi. Sеntromeradagi kinetoxor uchastkalari xromosomalar harakatini boshqaradi. Bu harakat tortuvchi iplarning qisqarishi natijasida yuzaga keladi. Anafazaoxirida bo`linish duki zichlashib ekvator chizig`ida to`planadi va fragmoplastni hosil qiladi.