1-mavzu. Kirish. Mustaqil O’zbekiston: rivojlanish yo’nalishlari va muammolari. Fanning predmeti, tadqiqot doirasi, maqsadi va vazifalari Reja

Fanshunoslik fanlarning o’sishi. Tuzilishi va dinamikasi, jamiyatning moddiy va ma’naviy hayotini o’rganadigan fandir. Fan rivojlanishining ba’zi sohalari olimlar diqqatini o’ziga tortgan.

Ilm-fan rivojiga ta’sir ko’rsatuvchi ijtimoiy, ruhiy va boshqa faktorlarni birinchi bo’lib, shveytsar botanigi Dekandol o’zining «Fan tarixi va ikki asr olimlari» kitobida 1873 yilda tahlil qilib berishga harakat qilgan.

Fan tarixi asosiy fan sifatida ijtimoiy fanlardan 1892 yil ajralib chiqdi, Frantsiyada birinchi bo’lib, “Fan tarixi” degan kafedra ochildi. Fan tarixini kompleks o’rganish XX asrning birinchi yarmida ilmiy – texnik rivojlanish jarayoni bilan boshlandi.

“Fan” – ijtimoiy institut sifatida Evropada XVII-XVIII asrlarda dastlabki ilmiy jurnallar joriy etilishi bilan shakllana borgan edi.

“Fanning sinfiy bo’linishi” – fanlarni ma’lum tadqiqot printsplari asosida o’zaro bog’liqliklarini aniqlashtirish:

Bu jarayon uch bosqichdan iborat;

• 
  qadimda va ilk o’rta asrlarda falsafiy bilim rivoji;
  
• 
  XV-XVIII asrlarda ilmiy bilimlarning tarmoqlari va differentsiyasi;
  
• 
  Ilm- fan integratsiyalashuvi jarayoni XIX-XX asrlar.
  

Fanning asosiy maqsadi - o’zi ochayotgan, yaratayotgan qonunlar asosida hayotiylikni voqea va hodisalarni tushuntirib berish, oldindan aytib berishga qaratilgan.