1-mavzu: kasb psixologiyasining predmeti reja

Nazorat savollari
1.Nutqiy qobiliyat haqida ma`lumot bering?
2. Nutq va tafakkur to`g`risida fikringizni bildiring?
3.Kasbiy maxoratda nutqning roli qanday?
4.Temperament tiplarini aytib bering?


Foydalanilgan adabiyotlar
1. Qodirov B.R. Qodirov I.B. “Kasbiy tashxis metodikalari To‘plami” T, 2003
2. Foziev 3.F., Mamedov K.K. “Kasb psixologiyasi” Toshkent 2003 yil
3. QodirovK.B.“Kasb tanlashga tayyorgarlikning psixologik jixatlari va kasbiy tashxis”, T 2001
15-MAVZU: NUTQ VA KASB. TEMPERAMENT VA KASBNI EGALLASH MASALALARI
Reja:
1.Xarakter tipologiyasi. Xarakter aktsentuatsiyasi. Xarakterni shakllanishi. 2.Xarakterni kasbiy sifatlari. Kasbiy sifatlarni shakllanish bosqichlari.
3.Shaxsning kasbiy o‘zligini anglashi. Shaxsni o‘z-o‘ziga baho berishi va kasbiy o‘zlikni anglash.
4.Kasbiy kamolotdagi shaxsning kasbiy motivlari. Kasbiy o‘zlikni anglashdagi ziddiyatlar.
Tayanch tushunchalar: xarakter, xarakter tipologiyasi, aktsentuatsiya, xarakterni shakllanishi, xarakterni kasbiy sifatlari, motiv, o‘z-o‘ziga baho berishi va kasbiy o‘zlikni anglash.
Xarakter xususiyatlari insonda oila muhitida, jamiyat ta'siri ostida va ta'lim - tarbiyada shakllanadi. Insonga tug‘ma ravishda berilgan temperament xususiyatlari jamiyatning faoliyat turlariga qarab ijtimoiylashadi. Temperament alohida olingan har bir insonning umumiy va asab tizimining asosiy tavsifi bo‘lib, bu tavsif shaxsning butun faoliyatiga ta'sir etadi.
Kundalik hayotimizda “xarakter” so'zi ko'p ishlatiladigan so'zlardan. Uni biz doimo birovlarga baho bermoqchi bo'lsak, ishlatamiz. Bu so'zning ma'nosini olimlar “bosilgan tamg'a” deb ham izohlashadi.
Xarakter - ijtimoiy muhit ta'sirida tarkib topib, shaxsning atrofdagi voqelikka va o'z-o'ziga bo'lgan munosabatida ifodalanadigan, muayyan sharoitda tipik xulq- atvor usullarini belgilab beradigan barqaror individual psixik xususiyatlar yig'indisidir (yunonchadan «xislat», «belgi», «tamg'a»). Xarakter hamisha shaxsning o'ziga xos bo'lgan sifatlarini belgilab beradi. Shuning uchun ham xarakter kishining biror hayotiy vaziyat sharoitida o'zini qanday tutishini oldindan ko'rish imkonini beradi.
Xarakter tug'ma bo'lmaydi. Faqat layoqat nishonlari tug'ma bo'lishi mumkin, ular nerv sistemasining xususiyatlariga bog'liq bo'ladi. U kishining hayot va faoliyat sharoitlariga bog'liq holda tarkib topib, o'zgaruvchan va tarbiyalanuvchandir. Maxsus sharoitda ta'lim-tarbiya ta'sirida salbiy xarakter xususiyatlarini bartaraf qilish, ijobiy xarakter xususiyatlarini shakllantirish mumkin. Munosabatlarning xarakterdagi o'rni xususida V.S.Merlin ularning mazmunida ikki komponentini ajaratadi:

1. 
   emotsional-kognitiv borliq
   

muhitning turli tomonlarini shaxs qanday emotsional his qilishi va o'zida shu olamning emotsional manzarasini yaratishi

2.