1-mavzu. Ishlab chiqarishni boshqarishda iqtisodiy axborotlarning roli, xususiyati va xarakterli turlari reja

5.Boshqarishda ma’lumotlar bazasi va ularning o’ziga xos xususiyatlari.
Boshqarishda ma’lumotlar bazasi qarorlarini qabul qilishni qo’llab-quvvatlashning axborot texnologiyasida muhim rol o’ynaydi. Ma’lumotlar bevosita foydalanuvchi tomonidan matematik modellar yordamida hisob kitoblar uchun foydalanishi mumkin. Ma’lumotlar manbalari va ularning o’ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat.
1. Ma’lumotlarning bir qismi axborot tizimidan operatsiyaviy darajaga kelib tushadi. Ulardan samarali foydalanish uchun bu ma’lumotlar oldindan qayta ishlanishi lozim.
2.Firma operatsiyalari haqidagi ma’lumotlardan tashqari qaror qabul qilishni qo’llab-quvvatlash tizimi ishlashi uchun boshqa ichki ma’lumotlar, masalan xodimlarning harakatlanishi haqidagi ma’lumotlar muxandislik malumotlari va h.k. talab qilinadi. Bunda ular o’z vaqtida to’planishi, kiritilishi va ishlanishi lozim.

Ma’lumotlar manbalari

Моделлар базаси

Стратегик

Тактик

Оператив

Математик

Qaror qabul qiluvchi
Qaror qabul qilishni qo’llab-quvvatlash axborot texnologiyasining asosiy komponentlari.

3. 
   Boshqarishning yuqori darajalarida qaror qabul qilishni qo’llab-quvvatlash uchun tashqi manbalardan olinadigan ma’lumotlar ayniqsa muhim ahamiyatga ega. Raqobatchilar milliy va dunyo iqtisodiyoti haqidagi ma’lumotlarni zarur tashqi ma’lumotlar qaroriga qo’shish mumkin. Ichki ma’lumotlardan farqli ravishda, tashqi ma’lumotlar odatda ularni yig’ishga ixtisoslashgan tashkilot tomonidan sotib olinadi.
   
4. 
   Hozirgi paytda ma’lumotlar bazasiga yana bir ma’lumotlar manbai-yozuvlar, xatlar, shartnomalar, bo’yruqlar va h.k-larni o’z ichiga olgan hujjatlarni kiritish haqidagi masala keng tadqiq etilmoqda.
   

Bunda ma’lumotlarni boshqarish tizimi quyidagi imkoniyatlarga ega bo’lishi lozim:
A) agregatlashtirish va filtrlash ish tartibidan foydalanish vositasida turli manbalardan olingan ma’lumotlar kambinatsiyasini tuzish;
B) u yoki bu ma’lumotlar manbaini tezkorlik bilan qo’shish yoki yuqotish;
V) foydalanuvchi atamalarida ma’lumotlar mantikiy tuzilmasini tuzish;
G) foydalanuvchi ishchi muqobillari tajribaviy tekshirishi uchun norasmiy ma’lumotlardan foydalanish;
D) bu ma’lumotlar bazasini firma doirasida ishlovchi boshqa operatsiyaviy ma’lumotlar bazasidan to’liq mantiqiy mustaqilligini ta’minlash.