1-mavzu. Iqtisodiyotda inqiroz va uning mohiyati Reja

1-chizma. Antiinqiroziy moliyaviy boshqaruv tamoyillari

4-savol bayoni. Korxonalarda antiinqiroziy moliyaviy boshqaruv quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:
Moliyaviy inqiroz belgilarini oldindan aniqlash uchun korxonaning moliyaviy holatini monitoring qilish. Moliyaviy holatni monitoring qilish quyidagilarni nazarda tutadi:
Korxona rivojlanishida inqirozli holatlardan darak beruvchi moliyaviy holatining parametrlarini belgilash;
Har bir parametr doirasida korxonaning inqirozdan oldingi yoki inqirozli holatidagi turli xil belgilarini aks ettiruvchi moliyaviy holat ko‘rsatkichlarini shakllantirish;
Ushbu ko‘rsatkichlarni kuzatishning davriyligini aniqlash;
Reja va amaldagi ko‘rsatkichlarning bir-biridan farqlanishini, ularning sabablarini, bunday o‘zgarishlarning korxona moliyaviy natijasiga ta’sirini aniqlash;
Korxona moliyaviy faoliyati rivoji va uning moliyaviy holati xususiyatini diagnostika qilish hamda bu orqali korxona moliyaviy holatini “normal”, “inqirozdan oldin” va “inqirozli” ekanligiga baho berish.
Korxonada inqirozdan oldingi sharoitda moliyaviy inqirozni bartaraf etish bo‘yicha profilaktik chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish. Ushbu bosqichda quyidagilar amalga oshiriladi:
Moliyaviy inqirozni bartaraf etish imkoniyatlarini baholash yoki uning oqibatlarini yumshatishga yo‘naltirilgan ta’sir yo‘nalishlarini aniqlash;
Moliyaviy inqiroz ta’sirini neytrallashtirishga yo‘naltirilgan ogohlantiruvchi antiinqiroziy chora-tadbirlar tizimini yaratish;
Ogohlantiruvchi antiinqiroziy chora-tadbirlarni amalga oshirish natijasining samaradorligini aniqlash.
Inqiroz sharoitida korxona inqirozli holatining moliyaviy holati parametrlarini baholash. Ushbu bosqichda quyidagilar amalga oshiriladi:
Moliyaviy inqiroz orqali korxona moliyaviy faoliyatini qamrab olish masshtabini baholash;
Moliyaviy inqirozning moliyaviy faoliyatiga ta’sir etish darajasini baholash;
Korxona moliyaviy inqirozi o‘tishining mumkin bo‘lgan davrini bashorat qilish.
Korxonada moliyaviy inqirozning yuzaga kelishiga sabab bo‘luvchi omillarni tahlil qilish. Ushbu bosqichda quyidagilar amalga oshiriladi:
Moliyaviy inqirozning ichki va tashqi omillarini aniqlash;
Korxonalar moliyaviy inqirozi shakli va hajmiga ta’sir ko‘rsatuvchi alohida omillarning ta’sir darajasini aniqlash;
Moliyaviy inqiroz omillarining o‘sishi va ularning korxonalar moliyaviy faoliyatining rivojlanishiga umumiy ta’sirini bashoratlash.
Moliyaviy inqirozni yengib o‘tish uchun korxonaning moliyaviy imkoniyatlarini baholash. Ushbu baholash ko‘p jihatdan antiinqiroziy chora-tadbirlarning yo‘nalishini aniqlaydi va quyidagilarni ko‘zda tutadi:
Moliyaviy inqirozni yengib o‘tishda va inqirozli sharoitda korxonaning faoliyat yuritishi uchun zarur bo‘lgan sof pul oqimining hajmini baholash;
Korxona moliyaviy resurslarining sug‘urta zaxiralarini baholash;
Moliyaviy inqiroz kuzatilayotgan davrda korxonaning moliyaviy resurslari (joriy harajatlar, investitsion resurslar)ni tejash mumkin bo‘lgan yo‘nalishlarini aniqlash;
Korxonani moliyaviy inqirozdan chiqarish hamda inqirozli sharoitda faoliyat yuritishi uchun talab etiladigan moliyaviy resurslarning mumkin bo‘lgan muqobil tashqi manbaini aniqlash.
Antiinqiroziy moliyaviy strategiyani tanlash va amalga oshirish. Samarali antiinqiroziy moliyaviy strategiya korxonaning moliyaviy tarkibi (kapital, aktilar, pul oqimlari, investitsiya portfeli)ning muhim parametrlarini qayta tashkil etish orqali uning moliyaviy holatini barqarorlashtirishga yo‘naltiriladi.
Antiinqiroziy moliyaviy strategiyani amalga oshirishni nazorat qilish.