1-mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish usullari

Asosiy tayanch tushunchalar
Bozor iqtisodiyoti – tovar ishlab chiqarish, ayirboshlash va pul muomalasi qonun – 
qoidalari asosida tashkil etiladigan va boshqariladigan iqtisodiy tizimdir. 
Bozor mexanizmi – bozor iqtisodiyotining faoliyat qilishini tartibga solishni va iqtisodiy 
jarayonlarni uygʻunlashtirishni ta’minlaydigan dastak va vositalardir. 
Bozor – ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar (sotuvchilar va xaridorlar) oʻrtasida pul 
orqali ayirboshlash jarayonida boʻladigan munosabatlar yigʻindisidir. 
Bozor ob’ekti – bozorga, ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iktisodiy 
faoliyatning natijalari va iqtisodiy resurslar, tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy 
aktivlardir. 
Bozor sub’ekti – bozorning, ayirboshlash munosabatlarining qatnashchilaridir. 
Bozor infratuzilmasi – ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy 
tuzilmalardir. 
Oʻtish davri – bir iqtisodiy tizimdan boshqasiga, mavjud iqtisodiy munosabatlardan 
butunlay boshqa, yangi iqtisodiy munosabatlarga oʻtish taqozo qilinadigan davrdir. 
Bozor islohotlari – bozor iqtisodiyotini va bozor munosabatlarini shakllantirishga 
qaratilgan chora-tadbirlar majmuidir. 
Iqtisodiy islohotlar – iqtisodiyotda tub oʻzgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan 
tadbirlar majmui. 
Iqtisodiy uklad – turli mulkchilikka asoslangan xoʻjalik yuritishning shakllari va turlari. 
Iqtisodiyotni erkinlashtirish – nima va qancha ishlab chiqarishni qaerga, qanday bahoda 
sotishni tadbirkorning oʻzi belgilashi lozim. Iqtisodiyotning barcha sohalari va tarmoqlarini 
erkinlashtirish, xoʻjalik yurituvchi sub’ektlarning erkinligi va mustaqilligini ta’minlash, 
tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish uchun barcha shart-sharoitlarni yaratish demakdir. 
Islohotlar kontseptsiyasi – ijtimoiy–iqtisodiy islohotlarning asosiy maqsad va 
yoʻnalishlari, uni amalga oshirishning vazifalari va strategik yoʻllarining umumiy gʻoyasidir. 
Iqtisodiyotni barqarorlashtirish – tanglik holatlariga barham berish asosida 
makroiqtisodiy muvozanatlikni saqlash va ishlab chiqarishni yuksaltirish uchun shart-sharoitlarni 
vujudga keltirishdir.