1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

пост 
табели
да белгиланади. 
Ички постлар – камералар олдида, сайр ҳовлисида, ташқи 
постлар – ВСҲни қўриқлаш учун ташқаридан қўйилади. 
Маҳбусларни олиб чиқувчилар гумон қилинувчи ва айбланув-
чиларни камералардан олиб чиқиш ва ВСҲ ҳудудида уларнинг 
ҳаракатланиши чоғида уларни қўриқлаш учун тайинланадилар. 
Вақтинчалик постларда маҳбусларни олиб чиқувчилар ва пост 
соқчисининг вазифалари ВСҲ бўйича навбатчининг навбатчиси ѐки 
ички ишлар органи бўйича ѐрдамчининг зиммасига юклатилиши 
мумкин. 
Ички постлардаги пост соқчилари ва маҳбусларни олиб 
чиқувчилар хизматни қуролсиз ўтайдилар. Ташқи постдаги ВСҲни 
қўриқловчи пост соқчиси табель қуроли ѐки автомат билан 
қуроллантирилади. 
ВСҲ бўйича навбатчи (навбатчининг ѐрдамчиси) гумон 
қилинувчи ва айбланувчиларни қўриқлайдиган нарядга оператив 
раҳбарлик қилади ва ВСҲ бошлиғига бўйсунади, уларнинг 
сақланиши учун белгиланган тартиб таъминланиши, наряднинг ўз 
вазифаларини бажариши учун масъул ҳисобланади. 
ВСҲ бўйича навбатчиликни қабул қилаѐтган ходимга қуйидаги 
мажбуриятлар юклатилади: 
гумон қилинувчи ва айбланувчиларнинг ВСҲда сақланишига 
асос бўлган ҳужжатларнинг мавжудлиги ва тўғри расмийлаштирил-
ганини текшириш, ВСҲ бўйича навбатчиликни қабул қилиш ва 
топшириш дафтарида имзо чекиб, камераларнинг калитлари, кишан-
лар, бошқа махсус ва техник воситалар ҳамда хизмат ҳужжатлари ва 

---

200 
бланклар, шунингдек, камераларда сақланиши тақиқланган, гумон 
қилинувчи ва айбланувчилардан олиб қўйилган буюм, нарса ва 
бойликларни қабул қилиш; 
алмашаѐтган навбатчи билан бирга ВСҲ хоналарини синчиклаб 
кўздан кечириш, алоқа ва сигнализация воситаларининг созлигига 
ишонч ҳосил қилиш, камераларни тинтув қилиш, гумон қилинувчи ва 
айбланувчиларнинг борлигини ҳисоблаш ва ҳужжатлар бўйича 
текшириш, улар билан сўров, шахсий тинтув ўтказиш ва буюмларни 
кўздан кечириш; 
(камерада санузеллар бўлмаганида) гумон қилинувчи ва 
айбланувчиларни навбатчиликка тушаѐтган ва алмашаѐтган нарядлар 
қўриқчилигида ҳожатга камерама-камерадан олиб чиқиш, камера-
ларда сақланаѐтган шахсларнинг ВСҲ бўйича навбатчиликни қабул 
қилиши ва топшириш вақтида ортиқча ҳаракатлар қилишларига йўл 
қўйилмаслик; 
алмашаѐтган навбатчи билан ВСҲ бошлиғи ѐки ички ишлар 
органининг бошлиғига (ѐки унинг хизмат бўйича ўринбосарига) 
навбатчиликни қабул қилиш (топшириш) ҳақида, бунда аниқланган 
камчиликлар ва уларни бартараф этиш борасида кўрилган чора-
тадбирлар тўғрисида ахборот бериш, буни навбатчиликни қабул 
қилиш ва топшириш дафтарида қайд этиш. 
ВСҲ бўйича навбатчи (навбатчининг ѐрдамчиси) қуйидагиларни 
бажариши шарт: 
пост соқчиларини шахсан алмаштириш; навбатчи 
наряднинг хизмат ўташини, пост соқчиларининг ва маҳбусларни олиб 
чиқувчиларнинг 
ўз 
вазифаларини 
билишларини, 
уларнинг 
экипировкасини кундузи камида 3-4 марта ва тунда камида 5-6 марта 
текшириш; нарядни қаттиқ кузатиши керак бўлган шахслар ҳақида 
хабар бериш, ВСҲ ускуналари, алоқа ва ѐритиш воситаларининг 
созлиги ҳамда ишлашини кузатиб туриш; гумон қилинувчилар ва 
айбланувчиларни камералардан олиб чиқиш ҳақида қарор қабул 
қилиш, улар камералардан олиб чиқилаѐтган ҳар қандай ҳолатда 
ҳозир бўлиш, камераларнинг эшикларини шахсан очиш, калитларни 
доимо ѐнида олиб юриш; гумон қилинувчи ва айбланувчиларни 

---

201 
шахсий тинтув қилишни, уларга тегишли буюмларни кўздан кечириш 
ѐки камераларни тинтув қилиш ишларини ташкил қилиш; қочишга 
тайѐргарлик кўрилаѐтгани ҳақидаги ҳар бир ахборотни текшириш 
ҳамда фойдаланиш мумкин бўлган сабаб ва шарт-шароитларни 
бартараф этиш учун чоралар кўриш; гумон қилинувчи ва айбланувчи-
ларнинг қўриқланишини кучайтириш; гумон қилинувчи ва айбла-
нувчиларни қабул қилиш, камераларга жойлаштириш, шунингдек, 
ВСҲдан озод қилиш ѐки жўнатиш; ВСҲда сақланаѐтган шахсларни 
ҳисобга олиш дафтарида уларнинг келишлари ва кетишларини қайд 
этиш; гумон қилинувчи ва айбланувчиларнинг шахсий ишларини 
(шахсий иш муқоваси, анкета ва дактилоскопик карта) ва уларнинг 
ВСҲда сақланиши билан боғлиқ бошқа ҳужжатларни расмийлаш-
тириш; ВСҲ бошлиғига гумон қилинувчи ва айбланувчиларнинг 
сақланиш муддатлари тугаши ҳақида олдиндан хабар бериш. 
ВСҲлари ва конвой бўлинмаларининг асосий вазифалари жиноят 
содир этишда гумон қилинаѐтган ва айбланаѐтган шахсларни 
қўриқлаш ва конвой қилишдан иборат. 
Мазкур