1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

биринчидан,
1
Каримов И.А.
Хавфсизлик ва барқарорлик йўлида. Т., 1998., 6 ж. / 
www.ziyouz.com kutubxonasi 30 
2
Ўша манба
.

---

48 
жамият хавфсизлиги ва барқарор тараққиётига таҳдид солувчи 
омиллар қанчалик кўп ва ранг-барангли бўлишига қарамасдан аниқ 
таҳлил қилинганлиги; 
иккинчидан,
уларнинг таъсир этиш даври тўғри 
белгиланганлигини бугунги дунёдаги хавфсизликнинг ҳолати яққол 
исботламоқда. «Бизни қуршаб турган олам ғоят мураккаб ва 
муаммоли бўлиб келди, шундай бўлиб қолмоқда ва яқин истиқболда 
ҳам шундай бўлиб қолажак»
1
деган фикрлар эса муаллифнинг жамият 
ривожланишининг нафақат бугунги босқичидаги, ҳатто тарихдаги 
инсоният тараққиётига оид қонуниятларнинг ҳам ҳозирги даврдаги 
омиллар ва жараёнлар билан боғлиқлиги, шунингдек уларнинг бир-
бирини тақозо этиши натижасидаги оқибатларни қанчалик аниқ ва 
тўғри баҳоланганлигини ҳаётнинг ўзи тасдиқламоқда. 
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев таъкидла-
ганидек: «Бугунги кунда дунёнинг айрим минтақаларида тобора кескин-
лашиб бораётган қонли можаро ва зиддиятлар, терроризм ва экстре-
мизм хавфи биздан доимий огоҳ ва ҳушёр бўлишни талаб этмоқда
2
.
Барчангизга аён, ҳозирги кунда дунё миқёсида бешафқат рақобат, 
қарама-қаршилик ва зиддиятлар тобора кескин тус олмоқда.
Диний экстремизм, терроризм, гиёҳвандлик, одам савдоси, но-
қонуний миграция, «оммавий маданият» каби хавф-хатарлар кучайиб, 
одамзот асрлар давомида амал қилиб келган эътиқодлар, оилавий 
қадриятларга путур етказмоқда.
Мана шундай ва бошқа кўплаб таҳдидлар инсоният ҳаётида 
жиддий муаммоларни келтириб чиқараётгани – айни ҳақиқат ва буни 
ҳеч ким инкор этолмайди»
3
. 
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев Ўзбекистон 
ижодкор зиёлилари билан бўлиб ўтган учрашувда «оммавий маданият» 
таҳдиди ҳақида қуйидагиларни таъкидлади: «Биз бир нарсани ҳеч 
қачон эсимиздан чиқармаслигимиз зарур. Агар «оммавий маданият» 
таҳдиди фақат четдан – Ғарбдан кириб келади, десак, қаттиқ адаша-
миз. Бу бало, афсуски, ўзимиздан, ўз орамиздан ҳам чиқиши мумкин. 
Мен бу гапларни осмондан олиб айтаётганим йўқ. Юртимизда нашр 
1
Ўша манба. 
2
Мирзиёев Ш.М.
Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини 
мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз.
 
Ўзбекистон Республикаси 
Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган Олий 
Мажлис палаталарининг қўшма мажлисидаги нутқи. / Халқ сўзи., 2017 й., 15 дек. 
3
Мирзиёев Ш.М.
Жисмоний ва маънавий етук ёшлар – эзгу мақсадлари-
мизга етишда таянчимиз ва суянчимиздир. «Камолот» ёшлар ижтимоий 
ҳаракатининг IV қурултойидаги нутқи. / Халқ сўзи., 2017 й., 1 июль 

---

49 
этилаётган айрим газета-журналлар, китобларни, суратга олинаётган 
баъзи клип ва киноларни, эфирга берилаётган қўшиқ ва рақсларни 
кузатиб, соғлом фикрлайдиган ҳар қандай одам шундай хулосага 
келиши табиий.
Энг ёмони, бадиий ижод соҳасида жаҳолат кўринишлари кучайиб 
бормоқда. Биз «жаҳолат» деганда одатда диний жаҳолат, ақидапараст-
ликни тушунамиз. Лекин бугунги ҳаётий жараёнлар жаҳолат ҳамма 
соҳада ҳам учраши, агар унга қарши ўз вақтида кураш олиб борилмаса, 
ўта оғир оқибатларга олиб келиши мумкинлигини кўрсатмоқда.
Биз бугун жаҳолат деган балога иқтисодиёт соҳасида ҳам, 
таълим-тарбия, соғлиқни сақлаш, маданият тизимида ҳам, қўйингки, 
ҳаётимизнинг барча жабҳаларида дуч келяпмиз ва бу иллат қўл-
оёғимизда бамисоли кишан бўлиб турибди. Бу кишандан халос 
бўлмасдан туриб, тараққиёт ва ривожланиш ҳақида ҳеч қандай сўз 
бўлиши мумкин эмас»
1
. 
Жамият тараққиётининг объектив қонуниятлари ва уларни тақозо 
этувчи омилларнинг алоқадорликда мамлакатдаги, унинг маъмурий 
ҳудудларидаги жамоат тартиби ва хавфсизлигига таъсири уларнинг 
мазмун-моҳиятидан келиб чиқиб ижобий ва салбий хусусиятга эга бўлиши 
мумкин. Шунинг учун ички ишлар органлари мунтазам равишда тизимли 
ҳолда ушбу қонуниятларни ва омилларни ўз вақтида аниқлашлари, 
мониторинг қилиб боришлари ва унинг натижалари бўйича: а) жамоат 
тартиби ва хавфсизлигига ижобий таъсир қилувчи омиллардан ички 
ишлар органлари ушбу жараённи бошқаришда самарали фойдала-
нишга; б) жамоат тартиби ва хавфсизлигига салбий таъсир қилувчи 
омилларни эса ички ишлар органлари амалдаги қонун ҳужжатларида 
белгиланган ваколатлар доирасида ва тартибда бартараф этиш, зарар-
сизлантириш чораларини амалга оширишлари талаб қилинади. 
Жамият тараққиётининг қонуниятлари ва уларни тақозо этувчи 
ҳамда алоқадор бўлган жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизлигига 
таъсир этувчи омилларнинг мазмун-моҳиятидан келиб чиққан ҳолда 
уларни ижтимоий, иқтисодий, мафкуравий, маънавий, психологик, 
ҳуқуқий, ташкилий ва бошқа турларга ажратиш мумкин. 
Жамият ривожланишининг бугунги босқичида жамоат тартибини 
сақлаш ва хавфсизлигини таъминлашга салбий таъсир кўрсатувчи 
омилларга қуйидагиларни киритиш мумкин: 
1