1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

Йўл-патруль хизмати ходимларининг йўл-транспорт ҳодиса-
лари содир бўлган жойлардаги хатти-ҳаракатлари 
норматив-
ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган талабларга қатъий риоя этган 
ҳолда амалга оширилиши шарт.
Йўл-патруль хизмати ходимига маълум бўлган ҳар қандай 
ҳодиса, шу жумладан, унинг пости ёки патруллик қилиш йўналиши-
дан ташқарида рўй берган бўлса ҳам, Марказий ахборот диспетчер-
лик хизмати – ахборот диспетчерлик хизмати, шунингдек, унинг 
шохобчалари ҳамда ички ишлар бўлими навбатчисига маълум қилади 
ва шундан кейин ундан олган кўрсатмаларга мувофиқ ҳаракат қилади. 
Ҳодиса бўйича маълумотни бевосита хабар берувчидан олганда, 
Йўл-патруль хизмати ходими хабар берувчини диққат билан тинг-
лашга ва қуйидагиларни қайд қилиб олишга мажбур: 
хабар берган шахснинг фамилияси, исми-шарифи, яшаш манзили 
ва телефон рақами; 
ҳодисанинг жойи, вақти, тури ва ҳолати; 
жабрланувчилар ҳақида маълумот; 
жабрланувчиларга тиббий ёрдам кўрсатилганлиги ҳақида маълумот; 
жабрланувчилар қайси шифохонага ва ким томонидан юборил-
ганлиги; 
жабрланувчилар жўнатилган транспорт воситалари русуми, ранги 
ва давлат рақам
 
белгилари; 
ҳодисага алоқаси бўлган транспорт воситалари ҳақида маълумот. 
Йўл-патруль хизмати ходими одамлар жабрланган (ҳалок бўлган) 
ҳодиса жойига етиб келиб, тезкор-тергов гуруҳи келгунга қадар: 
жабрланганлар сонини, уларнинг жароҳатини, оғирлик даражаси-
ни аниқлайди, тез тиббий ёрдам чақиртиради, улар келгунича ёки 
чақирилиши иложи бўлмаса, шахсан ўзи биринчи тиббий ёрдам 

---

278 
кўрсатади ва керак бўлганида тиббиёт муассасасига юборилишини 
ташкиллаштиради, жабрланувчиларнинг фамилияси, исм-шарифи, 
яшаш жойи (ишлаш жойи)ни аниқлайди; 
ҳодисада иштирок этган транспорт воситалари ҳайдовчилари ва 
шунга алоқадор бошқа шахсларни аниқлайди, ўрнатилган тартибда 
ҳодиса иштирокчиларининг ҳайдовчилик гувоҳномасини олиб қўяди; 
тезкор-тергов гуруҳи келгунига қадар кўрсатилган шахсларнинг 
ҳодиса жойида бўлишини таъминлайди; 
ҳодиса гувоҳларини аниқлайди ва улар ҳақида маълумотларни 
ёзиб қўяди; 
далилий ашёлар, излар, мол-мулк ва ҳодисага алоқадор бошқа 
нарсаларнинг сақланишини ва қайд қилиш чораларини кўради; 
ҳодиса жойига етиб келган тезкор-тергов гуруҳининг раҳбари 
(прокурор, терговчи, суриштирув олиб борувчи ходим)га ҳодисага 
алоқадор шахслар ва гувоҳлар ҳақида маълумотлар бўйича ахборот 
беради, далилий ашёларни топширади ва унинг кўрсатмасига муво-
фиқ ҳаракат қилади; 
зарурати бўлса транспорт воситаларининг ҳаракатини айланиб 
ўтиш орқали ташкиллаштиради, бунинг иложи бўлмаганида, иккита 
холис ва ҳодиса қатнашчилари иштирокида транспорт воситалари, 
ҳодиса излари, унга алоқадор бошқа нарсаларнинг жойлашган ерини 
ўрнатилган тартибда белгилайди, ундан кейин ҳаракатни тиклаш 
чораларини кўради; 
агар ҳайдовчи транспорт воситасида ҳодиса жойидан яширинса, 
унда транспорт воситасининг эҳтимолдаги йўналиши, русуми, хили, 
давлат рақам белгиси, ранги, транспорт воситаси ва ҳайдовчининг 
алоҳида белгиларини аниқлайди. Ҳодиса жойини кўздан кечириш ва 
гувоҳлардан яширинган транспорт воситаси ва ҳайдовчиси тўғрисида 
олинган маълумотлар ҳақида зудлик билан сафдаги бўлинма ёки ички 
ишлар бўлими навбатчисига ахборот беради, шундан кейин уларнинг 
кўрсатмасига мувофиқ ҳаракат қилади; 
дахлсизлик ва имтиёзлардан фойдаланилаётган шахслар бўлган 
транспорт воситалари билан боғлиқ ҳодисалар бўйича ҳужжатлар 
расмийлаштирилаётганда (агар улар тиббий ёрдамга муҳтож бўлмаса-
лар) Йўл-патруль хизмати ходими ҳайдовчига ушбу ҳодиса юзасидан 
ҳужжатларни расмийлаштиришда қатнашишни таклиф қилади, агар 
ҳайдовчи ёки йўловчилардан бирортаси ҳужжатларни расмийлашти-
ришда қатнашишни хоҳламаса, у ҳодиса иштирокчилари ҳақида 
керакли маълумотларни ёзиб олиб, уларга кетишга рухсат беради. 

---

279 
Бундай ҳолатларда ҳодиса рўй берган жойни кўздан кечириш баён-
номасида ҳайдовчини қатнашмаганлиги (бўлмаганлиги) сабаби 
ҳақида ёзиб қўйилади, баённома тузувчи ва иккита гувоҳлар имзо 
қўйишади; 
«Йўл ҳаракати қоидалари» бузилиши оқибатида транспорт 
воситаси, юк, йўл, йўл иншоотлари ёки бошқа мол-мулкларга шикаст 
етган бўлса ва бунда фақат моддий зарар етказилганда, навбатчининг 
кўрсатмасига биноан ЙПХ ходими мустақил равишда ўрнатилган 
тартибда ҳужжатларни расмийлаштиради. 
Йўл-патруль хизмати ходимлари