Кон массасини конвейер транспорти билан ташиш.
Конвейер транспорти транспорт тури сифатида аллакачонлардан бери ишлатлишига карамасдан карьерларда ёш транспорт тури хисобланади. Конвейер металл формалардан тузилган булиб, ташувчи аъзоси сифатида резина лента (лентали конвейер), куракли занжир (куракли конвейер), пластинкалар (пластинкали конвейер) ёки арикча шаклдаги (вибрацияли конвейер) аъзолари ишлатилади. Карьерларди юмшок, майдаланган (булак улчами 400 мм гача) каттик ва ярим коятошларни ташиш учун лентали конвейерлар кенг кулланилмокда. Уларнинг иш принципи шундан иборатки: конвейер лентасида тог жинслари тулдирилиб барабан юритгич ёрдамида тортиш билан харакатга келтирилиб ташилади. Конвейр лентасига нагрузкани камайтириш учун қушимча тортиш аъзолари, пулат арқон, занжир, тележкалар кулланилади. Бундай холларда лента фақат кон массасини жойлаштирувчи идиш вазифасини утайди.
Карьерлардаги конвейрлар транспорти жойлашиши ва мулжалига қараб забойдаги, тупловчи, юк кутарувчи, магистрал ва агдарма турларига булинади.
Забой конвейерлари погона ишчи майдончасига жойлаштирилиб, кон массасини экскаватордан тупловчи конвейргача ташишга мулжалланган. карьерларда забой фронти секин-аста силжиб борганлиги учун забой конвейер секциялари махсус техника турбодозерлар ёрдамида ёки гусеницалик, қадамловчи механизмлар ёрдамида сурилади.
Тупловчи (узатувчи) конвейерлар карьернинг ён қисмида жойлашган булиб, улар бир ёки бир неча забой конвейрларидан юк кутарувчи конвейерга ташишга мулжалланган. Тупловчи конвейрлар забой конвейрлари ортидан уз уқига параллел йуналишда гусеницали ёки релс йулли изларда харакатланади.
Юк кутарувчи конвейерлар ишчи булмаган ёки вақтинчалик ишчи булмаган карьер қисмида (траншеяларда ёки ер ости қия лахимларида) жойлашган булиб, карьер ишчи қисмидан кон массасини юқорига ташишга мулжалланган. Юк кутарувчи конвейер юкни тупловчи конвейердан олиб, оддий конвейрларда 18° бурчак остида ва махсус конвейерларда 50° гача қияликда карьер борти буйлаб ер юзасига кутаради.
Юк кутарувчи конвейр анча юқори юритгчи ва конструкцияга эга булиб бир ерда муқим урнатилишга мулжалланган. Кон массасини қаттиқ жинсларда 14° бурчакдан юқори ва юмшоқ жинсларда 18° дан юқори баландликларга унумли ва хавфсиз кутариш учун лента юзаси қовургаларга булиниб ясалади ёки юқоридан босиб турувчи лента ёки занжирли тур ишлатилади. Улар материални пастга сурилиб кетишига йул қуймайди. Магистрал конвейрлар карьер юзасида жойлашган булиб, қоплама жинсларни агдармага ва фойдали қазилмаларни бойитиш фабрикасига ёки омборларга ташишга мулжалланган.
Агдарма конвейрлар агдармаларда жойлашган. Бажарадиган ишига қараб улар забой конвейерларига ухшаб кетади. Улар агдарма фронти дейилади. Тузилиши буйича қайта юкловчи ва агдарма хосил қилувчилар билан биргаликда комплекс хосил қилади. Кайта юкловчи узатувчи аъзо вазифасини утайди, экскаватордан забой конвейеригача ёки забой конвейеридан тупловчига бир горизонтдан иккинчисига, шунинг учун у узи
юрар гусеницали ёки кадамловчи шаклдаги юриш механизмига эга булиб, кабул килувчи ва конвейер сунгида тукувчи кисмлари булиб, бу кисм 18° гача хар кандай кияликда ишлай олади. Ясси текисликда кабул килувчи мослама ва тукувчи кисмлари 60° гача бурчакка бурилиши мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |