1-Мавзу: Фаннинг мавзуи, максади ва вазифалари

2.3. Xizmat kursatish sohasida mahsulot va jarayonlarni loyihalashtirish.

Xizmat kursatish sohasida mahsulot va jarayonlarni loyihalashtirishda ishlab chiqarish sohasidagi mahsulot va jarayonlarni loyihalashtirishning prinsiplari kullanilishi mumkin. Shu bilan birga xizmat kursatishning xususiyatlaridan kelib chikadigan prinsiplar kullaniladi.

Xizmat kursatish sohasi jarayonlarni boshqarish nuktai-nazaridan kator muxim jixatlarga ega:
1-dan, bu erda iste’molchi ishlab chiqarish jarayonida kupincha ishtirok etadi, ya’ni ishlab chiqarish sohasidagiga nisbatan iste’molchi bilan bevosita mulokotda buladi;
2-dan, xizmat kursatish sohasida mahsulotni iste’molchining talablariga mos xolda yukori darajada induviduallashtirish talab etiladi;
3-dan, xizmat kursatish sohasida ishlar ishlab chiqarishga nisbatan ko’p mehnat talab qiladi.
Bu uchchala xususiyat xizmat kursatish sohasida jarayonlarni boshqarishning samaradorligini ta’minlash nuktai-nazaridan murakkablashtiradi.
Xizmat kursatish tizimini ishlab chikayotganda bir kator muxim omillarni xisobga olish zarur:
1. Xizmat kursatish korxonalarining joylashuvi birlamchi materiallarning yakinligi yoki boshka omillar bilan emas, iste’molchilarning joylashuvi bilan belgilanadi.
2. Iste’molchilarning istak va extiyojlari samaradorlik manfaatlaridan yuqoriroq turadi.
3. Ishlarni kalendar rejalashtirish asosan iste’molchilarga boglik buladi.
4. Sifatni aniklash va ulchash kiyin bulishi mumkin.
5. Ishlab chiqarish quvvatlari iste’molchilarning urtacha talab darajasi emas, eng yukori talab darajasiga asoslanib xisoblanadi.
6. Ishlovchilar iste’molchilar bilan muomala madaniyatiga ega bulishlari zarur.
7. Talab past davrlarda, ya’ni tigiz paytlarda ishlatish uchun mahsulot zaxiralarini shakllantirish mumkin emas.
8. Xizmatchining faoliyati samaradorligini ulchash kiyin, chunki past unumdorlik ishlovchining yomon ishlashi bilan emas, iste’molchilar tomonidan talabning yukligi bilan izoxlanishi mumkin.
9. Xizmat kursatish sohasiga yirik korxonalar xos emas.
10. Ishlab chiqarish va marketingni bir-biridan farklash kupincha kiyin.
Ushbu jixatlar jarayonlarning samaradorligini ta’minlashni kiyinlashtiradi, lekin unumdorlikni oshirishning bir kancha usullari mavjud bulib, ularga xizmat kursatishda iste’molchilarning ishtirokini kuchaytirish, samara beradigan joylarda mexnatni urnini texnika bilan almashtirish imkoniyatini izlash, xizmat kursatish jarayonini soddalashtirish yoki bir qismini kiskartirish yullari kiradi.