1-mavzu. Fanning maqsadi va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta‟riflar. Ma‟lumotlar bazasiga qo„yiladigan talablar

Select
subj-name
Semester, subj-name
Order by
semester
SQL tili 1 ta surov ichiga 2-surovni joylashtirib ishlatish imkonini 
beradi. Misol: birorta talabani familiyasi buyicha uning ID sini topish 
talab etilsa, va bu talabani barcha baxolari xakidagi ma‟lumotni kurmokchi 
bulsak kuyidagi surovni yozish mumkin. 
Select
*; from exam_marks
Where student_ID (select student_I) 
From student where surname= „Petrov‟
Jadvallar bilan ishlaganda, ba‟zan ustun va jadval nomlarini kayta 
aniklashga yoki kayta nomlashga tugri keladi. Bunday masalalar kupincha 
birorta ifodalarni xisoblaganda, virtual ustunga joylashganda unga nom 
kuyish yoki ba‟zan natija jadvali ustunini nomlashda kerak buladi.
Faculty
Name
Stipend 
Select name AS
Name_ talaba,
2* stipend AS yangi St
Ivanov
150 
Petrov
200 
Faculty
Name
Stipend 
Select name
Name_ talaba, 
2 * stipend yangi stip
Xuddi shuningdek biz ustun nomlarini xam uzunlikgartirishimiz mumkin. 
 
EXITS operatori
SQL da ishlatiladigan EXITS operatori mantikiy ifoda kabi rost va 
yolgon kiymatlar k-k. bu operator argument sifatida kism surovlarni 
ishlatadi. Agar kism surov birorta kiymati rost, aks xolda yolgon bulishi. 
Misol. Imtixonlar jadvalidan xech bulmaganda talaba xakidagi ma‟lumotni 
olgan talaba xakidagshi ma‟lumotni chikarish uchun kuyidagi surov 
yoziladi.
Select distinct student_ID
From
ecam_marks A where 

---

47 
Exits (select * from EXAM-MARKS )
B 
where mark
<3 and B 
Student_ID= A student_ID 
Birlashtirish operatori- UNION , operator 2 yoki unidan ortik SQL 
surovlar chikaradigan natijalarni yagona satr va ustunlar tuplamiga 
birlashtiradi.
Misol: 1 ta jadvalda Moskva shaxridan bulgan talaba va ukitulvchilarni 
familiyalari va ID kodlarini joylashtirish uchun kuyidagi SQL surovni 
yozamiz. 
Select „TALABA____‟, Surname,
Student_ ID, from STUDENT
Where city= „Moskva‟ 
union
Select “o‟qituvchi___”, Surname,
Lecturer_ID 
From LECTURER where city= „Moskva‟;
Takrorlanuvchi satrlar paydo bulishi uchun «UNION ALL» deb yoziladi.