1-мавзу: “Электрон ҳукумат” тушунчаси, вазифалари ва асосий принциплари

“Белгиланган мақсадга эришиш учун ахборотларни шакли ва мазмунига кўра турларга ажратиш, уларни сақлаш, излаш ва қайта ишлаш принципларига, қайта ишлашда қўлланиладиган усуллар, шахслар ҳамда воситаларнинг ўзаро боғланган мажмуига ахборот тизими (АТ) дейилади.”

Ахборот тизимининг асосий вазифасига берилган турдаги ахборотни излаш, уни қайта ишлаш ва қисқа вақт ичида керакли жойга узатиш масалаларини ҳал қилиш киради. Ахборот тизимларининг қўлланилиш соҳалари турли-тумандир.

Шунингдек, ҳар бир тизимга хос бўлган хусусиятлар ва ўзига хосликлар ҳам турли тумандир. Муайян ахборот тизимининг хусусиятлари мажмуини белгиловчи кўплаб омиллар орасида учта асосий омилни ажратиб кўрсатиш мумкин, булар: тизимнинг техник даражаси; ишлов берилаётган ахборот характери; ахборотнинг ишлатиш мақсадлари, яъни ушбу тизим ҳал қилишда ёрдам бериши мўлжалланган вазифалар доираси.

Шунингдек, ҳар бир тизимга хос бўлган хусусиятлар ва ўзига хосликлар ҳам турли тумандир. Муайян ахборот тизимининг хусусиятлари мажмуини белгиловчи кўплаб омиллар орасида учта асосий омилни ажратиб кўрсатиш мумкин, булар: тизимнинг техник даражаси; ишлов берилаётган ахборот характери; ахборотнинг ишлатиш мақсадлари, яъни ушбу тизим ҳал қилишда ёрдам бериши мўлжалланган вазифалар доираси.

Бу омиллар ҳам тизимнинг ўзида, ҳам фойдаланувчилар учун тақдим этиладиган ахборот шаклининг, ахборотга ишлов бериш жараёнлари характерининг ва тизимнинг ташқи муҳит билан ўзаро алоқасининг, тизимнинг алгоритмик ва дастурий таъминотининг таркибини белгилаб беради. Ўзбекистон Республикаси электрон ҳукумат архитектурасида бир неча тизимларни кўриш мумкин.

Ўзбекистон Республикаси электрон ҳукумат архитектураси қуйидагилардан иборат (расм 7.1.):

Расм 4.1. Ўзбекистон Республикаси электрон ҳукумат архитектураси

Ўзбекистон Республикаси электрон ҳукумат архитектураси қуйидагилардан иборат (расм 7.1.):

• марказий маълумотлар базаларидан;
• идоралараро электрон ҳамкорлик қилиш тизимидан;
• давлат органларининг ахборот тизимлари ва ахборот ресурслари ҳамда уларнинг мажмуаларидан;
• давлат органларининг расмий веб-сайтлари ва Ягона интерактив давлат хизматлари порталидан;
• маълумотларга ишлов бериш маркази ва идоралараро маълумотлар узатиш тармоғи.