Irodani tarbiyalash.
Ixtiyoriy irodaviy harakatlarning tavsifi
Irodaviy harakatlarning qonuniyatlari
Shaxsning irodaviy sifatlari
Irodani boshqarish metodlari
Iroda rivojlanishining asosiy aspektlari
Mavzu yuzasidan tayanch suz va iboralar.
Ichki iroda tarbiyasi
Irodani tarbiyalshning oilaviy suhbatlarda foydalanish uchun samarali usullar
Iroda, mustaqillik chidam, qat’iyat, abuliya, maqsad, natija, motiv, jasurlik dovyuraqlik negativizm, kaysarlik.
Iroda – shaxsning harakatini ifodalaydigan ruxiy jarayon. Mustaqillik - o’zining asosli fikriga ega bo’lish.
Chidam – shaxsning yuqori darajadagi irodaliligi. Qat’iyat – uz qarorlarida sobikkadam bo’lish. Abuliya-irodasizlikning yuqori ko’rinishi. Maqsad- shaxsni biror sohaga undovchi xolat. Natija-harakat tufayli erishilgan yutuk.
Motiv-ichki kechinmalar ko’rashi. Jasurlik-mustaqil harakatlarni ifodalashdagi irodalilik. Dovyuraqlik-xavf-xatarli xolatlarad o’zini tuta olish. Negatizm- boshqalarning asosli fikrini rad etmoq. Kaysarlik-boshqalarning fikrini tan olmaslik.
Irodani mustaqil tarbiyalash usullari juda ham har xil bo'lishi mumkin. Ularning
hammasi quyidagi shartga amal qiladi:
1. Irodani tarbiyalani nisbatan arzimas qiyinchiliklarni bartaraf qilishdan boshlash kerak. Oldiniga unchalik
katta bo'lmagan qiyinchilikni, vaqt o'tishi bilan esa ancha katta qiyinchiliklarni muntazam ravishda yenga bori, kishi
o'z irodasini mashq qildiradi va chiniqtiradi. Har bir qarshilkni «bo'ysindirilmagan qal'a» sifatida baholash lozim va
bu qal'ani «olish uchun» barcha imkoniyatni ishga solish kerak.
2. Qiyinchiliklarni, to'siqlarni bartaraf etish ma'lum maqsadlarga erishish uchun amalga oshirish. Maqsad
qanchalik ahamiyatli bo'lsa, irodaviy motivlar darajasi yuqori bo'lsa, kishi shunchalik katta qiyinchliklarni bartaraf
etishga qodirdir.
3. Qabul qilingan qaror bajarilishi kerak. Har gal, qachonki, qaror qabul qilinib, uning bajarilishi yana va
yana kechiktirilsa kishining irodasi izdan chiqadi.
4. Agar kishi uzoqqa mo'ljallangan maqsadni oldiga qo'ygan taqdirda uzoq istiqbolni nazarda tutishi kerak.
Bu maqsadga erishish bosqichlarini ko'rishi, ya'ni kelajakka mo'ljallangan istiqboolni ko'ra olish juda muhim.
Irodali kishi-o'z vaqtining xo'jayini. O'z faoliyatini oqilona tashkil etar ekan, bu bilan u belgilangan narsani
shoshilmasdan amalga oshiradi. O'z irodasini chiniqtirish uchun ishda va turmushda tarqoqlik va pala-partishlikka
qarshi kun sayin kurash olib borishi kerak.
Sport bilan muntazam shug'ullanishi kishi irodasini chiniqtiradi. Jismoniy mashq bilan shug'ullanishda
qiyinchiliklarni bartaraf etish kishining faqat mushaklari emas, balki uning irodasini chinakam mashq qildirish
hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |