1 Мавзу: Экспериментал психологиянинг предмети

 

Mavzu yuzasidan asosiy tushunchalar:  



  Hissiyot- kishining tevarak-atrofga munosabatlari jarayonida paydo bo`ladigan 

kechinmalar. 



 

Emotsiya- bevosita ichdan kechiriladigan hissiy holat 



 

Kayfiyat- faoliyatga umumiy tus berib turuvchi, nisbatan kuchsiz hissiy holat. 



 

Affekt- qisqa muddatli, kuchli hissiy holat. 



 

Stress- jiddiylik holati, kuchli uzoq muddatli kechinmalar. 



 

Qiziqish- bilish jarayoni bilan bog`liq hissiy holat. 



 

Ekspressiya- hissiyotlarning ifodalanishi. 

 

Hissiyot va emotsiya aynan bir xil holatmi? 

 

 

Emotsiyalar inson va hayvonlarning ular uchun ahamiyatli bo`lgan hodisalarga 

munosabatini aks ettiradi. Hissiyotlar psixik faoliyatda uchta muhim vazifani: darak 

beruvchilik  (signallik),  baholash  va  boshqaruvchilik  vazifalarini  bajaradi. 

Hissiyotning  darak  beruvchilik  vazifasi-sub`ektning  tashqi  qo`zg`atuvchilarning 

yoqimli  yoki  yoqimsiz  ekanligini  bildirib  vokealar  rivoji  davomida  o`z  hatti-

harakatini  qanday  davom  ettirish  kerakligini  aks  ettiradi.  emotsiyalarda  shaxsning 

alohida  voqea  va  hodisalarga  beradigan  bahosi  ham  o`z  aksini  topadi.  emotsiyalar 

motiv sifatida inson hatti-harakatlarini ham yo`naltirib turadi. 

 

His-tuyg`ular emotsiyalarga nisbatan aks ettirishning murakkab shakli bo`lib, u 

faqat insonlarga xosdir. 

 

Emotsiyalar  inson  organizmi  vegetativ  tizimi  faoliyati  bilan  ham  bog`lanadi: 

yurak  qisqarishlari  tezligi,  qon  bosimining  o`zgarishi,  qon  tomirlarining  kengayishi 

yoki  torayishi  bilan  va  boshqalar.  Bunday  jarayonlar  simpatik  va  parasimpatik  nerv 

sistemasi  tomonidan  boshqariladi.  Hissiyotlarni  o`rganish  uchta  yo`nalishi  bo`yicha 

amalga oshiriladi.  

1)  anglanmagan  holda  namoyon  bo`luvchi  asab  tizimi,  endokrin,  ovqat  xazm 

qilish va boshqa tizimlardagi o`zgarishlar bilan bog`liq jarayonlarni; 

2)  anglangan sezgilar bilan bog`liq jarayonlarni. 

3)  yuz  ifodasi,  imo-ishora  va  hatti  -harakatlarda  namoyon  bo`luvchi  hissiyotlar 

yig`indisini o`rganish. 

 

Inson kechiradigan barcha hislar safat jihatdan bir xilmi? 

  

 

Hissiyotlar  o`zining  kuchi,  davomiyligi,  sifati  va  mazmuniga  ko`ra  ham  farq 

qilishi mumkin. Hissiyotlarni eksperimental yo`l bilan o`rganganda har bir kishining