1-mavzu. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish kursi, vazifasi, maqsadi, tuzilmasi va tarixi, fanni o‘rganish usullari

4.
 
POPULYATSIYANING GOMEOSTAZI 
 
Populyatsiya gomeostazi. Populyatsiyaning son jihatidan bir me’yorda 
saqlanib turishi gomeostaz (yunoncha “gomeo” – o’xshash, statis - holat) deyiladi. 
Populyatsiyaning zichligini boshqarish o’simliklarda hududni hisobga olgan 
holda o’z-o’zini siyraklantirish, vegetativ quvvatini oshirishda namoyon bo’lsa, 
hayvonlarda esa ozuqa zahiralari chekoangan holatda ro’y beradi. Ko’pchilik turlar 
populyatsiyasining o’sishini sekinlashtiruvchi mexanizmlardan biri individlarning 
o’zaro kimyoviy ta’sir etishdir. 
Hayvonlardagi hududiy xatti-harakatlar instiktlar tizimi sifatida kelib chiqqan 
bo’lib, u populyatsiyaning ayni bir maydonda son jihatidan o’sishini 
boshqarishning samarali mexanizmlaridan hisoblanadi. 
Nazorat savollari: 
 
1. Ekologiya mustaqil fan sifatida qachon vujudga keldi? 
2. О‘rta Osiyo allomalarining ekologiya faniga qо‘shgan hissasini sо‘zlab bering. 
3. О‘zbekistonda ekologiya yо‘nalishidagi ilmiy ishlarning asoschilari kimlar?
4. Ekologiya fanining rivojlanishida О‘zbekiston olimlari tomonidan olib borgan 
ilmiy-tadqiqot ishlar haqida tо‘xtaling. 
5. Populyatsiya tushunchasini izohlab bering. 
6. Populyatsiyaning xarakterli belgilarini tushuntiring. 
7. Populyatsiyaning genetik xarakterini izohlang. 
8. Populyatsiyalar ekologiyasining qanday ahamiyati bor?