1-mavzu. Dinshunoslik faniga kirish reja

HOZIRGI KUNDA DIN TIPOLOGIYASIDA DINLARNING QUYIDAGI TASNIFLARI MAVJUD:

• tarixiy-geografik jihatga ko‘ra;
• etnik jihatga ko‘ra;

HOZIRGI KUNDA DIN TIPOLOGIYASIDA DINLARNING QUYIDAGI TASNIFLARI MAVJUD:

• e’tiqod qiluvchilarining soniga ko‘ra;
• hozirgi davrda mavjudligi jihatidan (tirik va o‘lik diniy tizimlar) va h.k.

1) PRIMITIV DINIY TASAVVURLAR (urug‘-qabila dinlari) - totemistik, animistik tasavvurlarga asoslangan, o‘z urug‘idan chiqqan sehrgar, shaman yoki qabila boshliqlariga sig‘inuvchi dinlar. Ular millat dinlari va jahon dinlari ichiga singib ketgan bo‘lib, hozirda Avstraliya, Janubiy Amerika va Afrikadagi ba’zi qabilalarda saqlanib qolgan;

2) MILLAT DINLARI - ma’lum millatga xos bo‘lib, boshqa millat vakillari o‘ziga qabul qilmaydigan dinlar. Ularga yahudiylik (yahudiy millatiga xos), hinduiylik (hindlarga xos), konfutsiychilik (xitoy millatiga xos), sintoiylik (yaponlarga xos) kiradi;

3) JAHON DINLARI - dunyoda eng ko‘p tarqalgan, kishilarning millati va irqidan qat’i nazar unga e’tiqod qilishlari mumkin bo‘lgan dinlar. Ular safiga odatda buddaviylik, xristianlik va islom dinlarini kiritadilar.  

4) DINLAR TA’LIMOTIGA KO‘RA MONOTEISTIK - yakkaxudolik (yahudiylik, islom) va politeistik - ko‘pxudolik (hinduiylik, konfutsiychilik) dinlari va h.k.ga bo‘linadi. Dinshunoslikka oid zamonaviy tadqiqotlarda yahudiylik, xristianlik va islom dinlarini Ibrohimiy dinlar (Avraamicheskie religii) yoki samoviy dinlar deb atash ham kuzatilmoqda.

BUGUNGI KUNDA, DINSHUNOSLIKKA BAG‘ISHLANGAN ADABIYOTLARDA ASOSAN QUYIDAGI TASNIF KELTIRILADI: