1-мавзу. Бухгалтерия ҳисоби фанининг предмети ва усуллари

Бухгалтерия ҳисобининг ташкил қилишнинг меъёрий манбалари қуйидагилардан иборат:

«Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида»ги Қонуни (2016 йил 13 апрел)
Бухгалтерия ҳисоби миллий стандарти (БҲМС)
Қонун 32 та моддадан иборат
Бугунги кунда 24 та БҲМС лари қабул қилинган
“Маҳсулот (иш, хизмат) ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шаклллантириш тартиби тўғрисида” ги Низом (1999 йил 5 феврал 54-сонли)
Бухгалтерия ҳисоби ва унинг маълумотларидан ҳаётда жуда кенг миқёсда фойдаланилади. Бу ахборотлардан фойдаланувчиларни уч гуруҳга бўлиш мумкин:
1) субъектнинг бошқарувчилари;
2) субъектдан ташқарида туриб, ундан молиявий манфаатдор бўлганлар;
3) субъектнинг молиявий хўжалик фаолиятидан тўгъридан-тўғри молиявий қизиқишда бўлмаган шахслар, гуруҳлар ёки агентлар.
3. Бухгалтерия хисобининг ахборотларидан фойдаланувчилар.
Ташқи фойдаланувчиларни асосан қуйидаги кўрсаткичлар қизиқтиради:
Субъектнинг активлари ва пассивларининг таркиби;
Субъектнинг ликвидлиги;
Ўзининг ва жалб қилинган капиталнинг ҳиссаси;
Активларнинг айланиш тезлиги;
Барча активлар ва реализасия қилинган маҳсулот­нинг рентабеллик даражаси;
Субъектнинг ихтиёрида қоладиган соф фойда;
Тўланган дивидендларнинг ҳиссаси (агар аксиядорлик компанияси бўлса).

Ҳисобнинг турлари.

Ҳисобнинг
турлари
Оператив
(тезкор)
ҳисоб
Статистик
ҳисоб
Бухгалтерия
ҳисоби
Оператив
(тезкор)
ҳисоб
Айрим хўжалик операциялари ва жараёнларини бевосита улар содир бўлаётган вақтида бошқариш мақсадида жорий кузатиш ва назорат қилиш тизими бўлиб ҳисобланади. Бу ҳисобнинг корхона ва унинг таркибий бўлинмаларига жорий раҳбарлик қилиш мақсадида маълумотларни оператив равишда олиш ва улардан фойдаланиш унинг фарқ қиладиган белгиси ҳисобланади.
Статистик
ҳисоб
Оммавий хўжалик (умумдавлат) ҳодисалар тўғрисидаги маълумотларни
йиғиш ва ишлаш тизимидан иборат.
Ҳисобининг бу тури бутун хўжалик ва унинг
тармоқларининг ривожланиш жараёнини ўрганишга йўналтирилган.
Ундан корхона, ташкилот ва муассасаларда содир
бўлаётган турли-туман оммавий ҳодисаларни кузатиш учун фойдаланилади.
Статистикҳисоб ёрдамида хўжалик фаолиятининг
турли-туман миқдорий ва сифат кўрсаткичлари ҳисоблаб чиқилади.