1-mavzu bozor iqtisodiyotida innovatsiya reja: Innovatsiyaning mazmuni va mohiyati Innovatsiyaning maqsadlari

3.Yangiliklar yashash davri konsepsiyasining mohiyati 
  Innovatsion  faoliyat  bitta  mantiqiy  zanjirga  birlashtirilgan  bir  qator 
tadbirlardan tashkil topadi. Bu zanjirning har bir bo‗g‗ini (innovatsion davraning) har 

---

34 
 
bir bosqichi rivojlanishning o‗zining mantiqiga bo‗ysunadi, o‗zining qonuniyatlari va 
xususiyatlariga  ega.  Ilmiy  izlanishlar,  tajriba  –  konstruktorlik  va  texnologik 
ishlamalar, investitsion – moliyaviy, marketing tadbirlari, ishlab chiqarish quvvatlari 
va  tashkiliy  tuzilmalar  birga  birlashgan  holda  bitta  asosiy  maqsad  –  yangilikni 
yaratishga bo‗ysunadi. 
  Marketing  tadqiqotlari  bag‗rida  vujudga  kelgan  tovarlar,  talab  va 
texnologiyalarning yashash davralari qisqa vaqt ichida iqtisodiy ob‘ektlar, jarayonlar 
va  tizimlarni  o‗rganishda  ustuvor  holatni  egallaganlar.  Misol  uchun,  tashkilotlar, 
sanoat  ishlab  chiqarishi  sohalari,  texnik  buyumlar,  qurilish  konstruksiyalari, 
mashinalar va mexanizmlar yashash davralari konsepsiyasi ancha rivojlanganlar. 
Innovatsion  faoliyatni  o‗rganish  uchun  yangi  tovar,  yangi  texnika  va 
texnologiyalar,  hamda  ochiq  tizimlar  sifatidagi  innovatsion  tashkilotlarning  yashash 
davralari eng katta ahamiyatga ega. 
  Iqtisodiy  ob‘ektlar  sifatidagi  texnologiyalarning  evolyusiyasi  va  o‗zgarishni 
o‗z  ichiga  oluvchi  katta  texnologik  tizimlar  konsepsiyasi  yashash  davralarining 
unumdorroq  zamonaviy  g‗oyasi  bo‗ladi.  Masalan,  katta  texnologik  tizimlarning 
yashash davralarini tadqiqot qilish ham an‘anaviy ham yangi texnologik paradigmalar 
(namunalar)  doirasida  rivojlanayotgan  texnika  va  texnologiyalar  avlodlarining 
nazariyasiga olib keladi. 
Texnologik  tizimlarni  rivojlantirish  ikki  yo‗nalish  bo‗yicha:  bazaviy 
texnolgiyalarni  takomillashtirish  va  tubdan  yangilarni  yaratish  bilan  amalga 
oshiriladi.  Texnologiyalarni  yaxshilanishi  va  modernizatsiyalanishi,  ularni  etuklik 
bosqichiga o‗tishi  va bozorni ushbu tovarlar bilan to‗ldirilganligi sari eski pragdama 
doirasidagi  bundan  keyingi  texnologik  rivojlanish  foydasiz  bo‗lib  qoladi,  sotishlar 
hajmi  va  foyda  pasayadi.  Vujudga  kelgan  texnologik  tartib  doirasida  tubdan  yangi 
qarorlar,  ―yorib  o‗tuvchi‖  texnologiyalar  vujudga  keladilar,  bu  yangi  texnologik 
tartiblar, ishlab chiqarishlar, sohalarga asos soladi