1-mavzu: biologiya fanining maqsadi va vazifalari

“ LOYIHA ” TEXNOLOGIYASI
2-KICHIK GURUH
VAZIFA
Biosfera funksiyalari. Biosfera biomassasi
Biosfera tirik moddasining funksiyalari:
1. Gaz  almashinish  funksiyasi  fotosintez  va  nafas  olish  jarayonlari  natijasi. 
Fotosintez va nafas olish natijasida atmosferada gazlar tarkibi idora qilinadi. Tirik 
organizmlar  faoliyat  natijasida  hosil  bo’lgan  atmosfera  ular  faoliyati  tufayli 
saqlanib turadi.
2. Jamg’arish funksiyasi – tirik organizmlarda atrof-muhitdagi kimyoviy elementlar 
to’planadi. O’simliklar tuproqdan, havodan kaliy, fosfor, azot, vodorod va uglerod 
kabi elementlarni olib organik moddalar tarkibiga kiritadi. Cho’kma jinslar, bo’r, 
ohak jinslari ham jamg’arilish funksiyasining mahsulidir.
3. Oksidlanish-qaytarilish  funksiyasi  –  o’zgaruvchan  valentlikka  ega  bo’lgan 
kimyoviy  elementlar  –  temir,  oltingugurt,  marganes,  azot  va  boshqalarning 
aylanishlarini ta’minlaydi.
4. Biokimyoviy  funksiyalar.  –  tirik  organizmlarning  hayot  faoliyati  davomida 
oziqlanishi,  nafas  olishi,  ko’payishi,  o’lganidan  keyin  parchalanishi  va  cherish 
jarayonlarini amalga oshiradi.
Biosferadagi  tirik moddalarning umumiy massasi  biomassa deyiladi. hozirgi davrda 
Yerda  yashaydigan  o’simliklarning  500  mingga  yaqin  turi,  hayvonlarning  1,5  milliondan 
ortiq  turi  aniqlangan.  Shularning  93  foizi  quruqlikda,  7  foizi  suvda  yashaydi.  Quruqlikda 
o’simliklar  biomassasi  (fitobiomassa)  umumiy  biomassaning  99  foizidan  ortig’ini  tashkil 
etadi.  Hayvonlar  biomassasi  (zoobiomassa)  esa  1  foizdan  ham  kamroq.  Okeanlar 
biomassasining asosiy qismini (93,7%) zoobio massa tashkil etadi.

---