1-mavzu: Biologik xilma-xillik fanining maqsadi, vazifalari. Reja

2. Biologik xilma-xillik nima?

“Biologik xilma-xillik” yoki “bioxilma-xillik” tushunchasi qiyosan yangi va hozirda hali keng ma’lum emas. u yerdagi barcha hayotning xilma-xilligini – hayvonlar, o‘simliklar, mikroorganizmlar, ularning genlari va ekotizimlarini anglatadi. “Bioxilma-xillik” terminida ma’lum bir organizm to‘g‘risida statistik ma’lumot emas, balki biologik dunyoning barcha qismlari o‘rtasidagi o‘zaro munosabat o‘z aksini topgan. Ko‘pincha bioxilma-xillik uch bosqichda ko‘rib chiqiladi:

1. Turlar xilma-xilligi, ya’ni barcha hayvonlar va o‘simliklar xilma-xilligi, shu jumladan, qo‘ziqorinlar va mikroorganizmlar;

2. Genetik xilma-xillik – turlar doirasida genetik materialning xilma-xilligi;

3. Ekotizimli xilma-xillik – ekotizimlar xilma-xilligi (masalan o‘rmonlar, tog‘lar, dasht yoki savanna, cho‘llar va boshqalar).

Birgalikda bu darajalar bioxilma-xillikning tarkibiy qismlarini shakllantiradi.

Bioxilma-xillik – jamiyatning iqtisodiy, ekologik va madaniy – estetik ehtiyojlarini qondirishning dolzarb va salohiyatli resursi hisoblanadi.

U bo‘lmasa jamiyatning barqaror rivojlanishi mumkin emas. biroq, bu ham ilmiy doiralarda tan olingan, dunyo genofond, biologik turlar va ular shakllantiradigan ekotizimlar nuqtai nazaridan tezlik bilan yanada bir xillashib boryapti. Buning sababi inson ta’siri bo‘lib, avvalambor butun dunyo qishloq xo‘jaligi va sanoat rivojlanishi, zamonaviy modellarining tez yoyilishi bois, biologik xilma-xillikka inson ta’siri yuksak darajada o‘smoqda.

Bioxilma-xillikning na iqtisodiy na ekotizim ahamiyati hali keng ravishda ma’lum emas. ayrim hollarda kishilar ekotizim ichida biologik turlarning o‘zaro bog‘liqligi va qaysi bir turning yo‘qolishi boshqasiga ta’siri oqibatini yetarlicha tasavvur qila olmayaptilar. XXI asrga qadam qo‘yilishi bilan bioxilma-xillikning kamayishini sekinlashtirish va borini saqlab qolish juda katta muammoga aylanib bormoqda.