1-mavzu. Axborot resurslarining asosiy tushunchalari Tayanch tushunchalar

foydalanuvchi
— axborot-kutubxona xizmati ko‗rsatilishi uchun axborot-
kutubxona muassasasida ro‗yxatga olingan shaxs; 
elektron katalog
— tizimlashtirilgan axborot-kutubxona resurslari 
ro‗yxatining elektron shakli; 
elektron kutubxona
— axborot-kutubxona fondining elektron shakli. 
Multimediali darsliklar
– multimedia texnologiyasi yordamida axborot-
ta‘lim resurslaridan foydalanish imkoniyatlarini kengaytiruvchi darslik. 
Elektron darslik
- Davlat ta‘lim standarti va o‗quv dasturiga mos 
keladigan o‗quv predmeti yoki uning biror bo‗limi, qismining mazmunini tizimli 
bayon qiladigan va shu shakldagi nashr sifatida maxsus tasdiqdan o‗tgan elektron 
o‗quv nashri. 
Elektron o‘quv qo‘llanma
– darslik o‗rnini qisman yoki to‗liq bosadigan 
yoki almashtiradigan va shu shakldagi nashr sifatida maxsus tasdiqdan o‗tgan 
elektron o‗quv nashr. 
Elektron ishlanma
– bitta bobni yoki bitta mavzuni elektron shaklda turli 
materiallardan iborat, elektron ta‘lim resurslari orqali taqdim etish. 
O‗zbekiston Respublikasining 2002 yil 12 dekabrdagi ―Axborot erkinligi prinsiplari va 
kafolatlari to‗g‗risida‖gi 439-II-son Qonuni. 
O‗zbekiston Respublikasining 2011 yil 13 apreldagi ―Axborot-kutubxona faoliyati 
to‗g‗risida‖gi O‗RQ-280-son Qonuni. 
O‗zbekiston Respublikasining 2020-yil 23-sentabrdagi ―Ta‘lim to‗g‗risida‖gi O‗RQ-
637-son Qonuni. 
 
Ta’limda elektron resurslar
Zamonaviy o‘quv elektron nashrlarni tahlil etish ularning murakkab tuzilishga 
ega bo‘lib, kassifikatsiyaga muxtojligini ko‘rsatdi. Elektron o‘quv nashrlar 
klassifikatsiyasi asosida ham o‘quv, ham elektron hamda dasturiy vositalar 
klassifikatsiyalarining umumiy metodlari yotadi: 
O‘quv nashrlari quyidagi turlarga bo‘linadi: 
- o‘quv jarayonidagi ahamiyati va o‘rnini belgilovchi funksional xususiyatiga 
ko‘ra; 
- maqsadiga ko‘ra; 
- taqdim etiluvchi axborot xarakteriga ko‘ra; 
- matnning tashkil etilishiga ko‘ra; 
- ifoda etilish shakliga ko‘ra . 
Elektron nashrlar quyidago turlarga bo‘linadi: 
- bosma ekvivalentining mavjudligiga ko‘ra; 
- asosiy axborot tabiatiga ko‘ra; 
- maqsadiga ko‘ra; 
- tarqatilish texnologoyasiga ko‘ra; 
- elektron nashr va foydalanuvchi orasidagi muloqot xarakteriga ko‘ra; 
- davriyligiga ko‘ra; 
- strukturasiga ko‘ra . 
Xozirgi vaqtda o‘quv nashrlarining to‘rt xil turdagi nashrlarni o‘z ichiga 
oluvchi tipologik modeli mavjud bo‘lib, bularga: 

---


Dasturiy-uslubiy (o‘quv rejasi va dasturlari); 

O‘quv-uslbiy (uslubiy ko‘rsatmalar, yo‘riqnomalar); 

O‘qituvchi (darsliklar,o‘quv qo‘llanmalari, ma‘ruza matnlari); 

Yordamchi (praktikumlar,masala va mashqlar to‘plamlari). 
Shu bilan birga bu guruxga nazorat qiluvchi elektron o‘quv nashrlari bo‘lmish 
- test dasturlar va berilganlar bazalarini kiritish mumkin.