1-mavzu: algoritmlar reja: Algoritmlarning xossalari. Algoritmlarning turlari. Tayanch so‘z va iboralar

Arifmetik operatorlar
Arifmetik operatorlararifmetik ifodalarni bajarish uchun ishlatiladi. C++ tilida foydalaniladigan mavjud arifmetik operatorlar 7.1-jadvalda keltirilgan:
7.1-jadval. Arifmetik operatorlar

Belgi	Ma’nosi	Misol
- + * / %	Ayirish Qo‘shish Ko‘paytirish Bo‘lish Modul yoki Qoldiq	a-b a+b a*b a/b a%b

Masalan, mos ravishda 15 va 7 qiymatlarga ega bo‘lgan ikkita butun qiymatli a va b o‘zgaruvchilar olaylik. Quyidagi jadvalda turli amallar natijalari olingan:²⁸

Ifoda	Natija
a-b a+b a*b a/b a%b	8 22 105 2 1

Arifmetik operatorlardan foydalanishda quyidagi jihatlarni yodda tuting:
( i ) Butun sonni boshqa butun songa bo‘lganda natija doimo butun chiqadi. Masalan, 25/4 ning qiymati 6 ga teng(o‘nlik kasr qismi tashlab yuboriladi).
(ii) Agar operandlardan biri yoki har ikkisi bo‘lish amali qatnashganda suzuvchi nuqtali qiymatga ega bo‘lsa, natija har doim suzuvchi nuqtali son bo‘ladi. Masalan, 25/2.0 ning qiymati 12.5 bo‘ladi.
(iii) Qoldiqni hosil qiluvchi % – Modulyoki Qoldiq operatori butun sonlar bilan ishlaydi. Masalan, 33% 7 ning qiymati 5. Biz bu operatordan suzuvchi nuqtali sonlarda foydalana olmaymiz.
(iv) Qoldiqni hosil qiluvchi % operatori ikkala operandning ham butun bo‘lishini va ikkinchi operandning noldan farqli bo‘lishini talab qiladi.
(v) Bo‘lish operatori ikkinchi operandning noldan farqli bo‘lishini talab qiladi, shunday bo‘lsada operandlar butun bo‘lmasligi lozim.
C++ da operandlar butun qiymat, suzuvchi nuqtali son yoki belgi bo‘lishi mumkin. Belgili o‘zgarmaslar ASCII belgilar jadvali bo‘yicha butun qiymatlar bilan tasvirlanadi.
Keling, cvar1 va cvar2 lar mos ravishda a va A simvollarga ega bo‘lgan belgili turdagi ozgaruvchilar bo‘lsin. Bir qancha arifmetik ifodalarda shu o‘zgaruvchilardan foydalanilgan. Natijalar quyidagicha: