10.Induksiya va deduksiya
.Induksiya–ma’lum miqdord ayakka holdagi fakt,hodisa va jarayonlarni kuzatish orqali ,shu kuzatishlarga tayangan holda ishlab chiqarilgan umumiy xulosa chiqarish .Bu usul bo’yicha, oldin ko’p miqdordagi obyekt yoki jarayonlar yaxshilab kuzatiladi, o’rganib chiqiladi,keyin ushbu kuzatishlardan yagona,umumiy xulosa chiqariladi.Induksiyada mantiq asosiy o’ringa ega emas, tajriba birlamchi ro’lga ega.Faktlardan qoidaga qarab,yakka holdagi ko’plab o’rnaklardan yagona umumiy xulosaga qarab boriladi. Deduksiya–oldindan mavjud bo’lgan bir umumiy haqiqat, umumiy prinsipning o’ziga xos tartibli fikrlash va mantiq qoidalariga asoslangan holda,maydaroq,yakkaholatlarga tadbiq qilinishiga aytiladi.Deduksiyada umumiy bir gipoteza hayotdagi mavjud yakka holatlar orqali tekshirib chiqiladi.Bu umumiy prinsip oldindan mavjud va holatlarni faqatgina bu prinsipni tekshirish, tatbiq qilish uchungina o’rganiladi
6.1 Dars jarayonini qurish. Dars – bu mantikan tugallangan, butun vaqt bilan hegaralangan ukuv-tarbiya jarayonining kismidir. Matematika darsining belgilariga quyidagilar kiradi: 1)Ta’lim va tarbiya vazifalari xal qilinadi; Konkret O’quv materiali muxokama etiladi; Maqsadlarni amalga oshirish uchun mos o’qitish usullari tanlanadi; 4)O’quvchilar jamoasining ma’lum tarzda faoliyati tashkil etiladi. Darsda asosiy didaktik(O’quv) maqsadining mavjudligi. Bunda bir necha masalalarga e’tibor karatiladi: a) yangi materialni o’rganish ( tushunchani shakllantirish, konun va algoritmlar o’rnatiladi); v) o’rganilayotgan bilimlarni mustaxkamlash (takrorlash, masalalar yechish) Ular orasida muximi asosiy maqsadni to’gri aniqlab olishdir. Dars mak-sadi uning mavzusini aniqlaydi, darsda nima qilish kerak savoliga javob beradi
|
8.Matematikani oqitishda masalalarni qoyish ularning orni va roli
Matematik ta'lim jarayonida masalalardan foydalanish qadim zamonlardan beri qollanib kelinayopti.Shuning uchun ham matematika darslarida matematik masalaning roli va uning o'rni haqida gap borgan da quyidagi uch bosqichni kozda tutish maqsadga muvofiqdir. 1.Matematika fanining nazariy qismlarini o'rganish matematik masalalarni yechish maqsadida amalga oshiriladi; 2.Matematika fanini o'rgatish matematik masalalarni yechish bilan birgalikda olib boriladi. 3.Matematikani o'rganish masala yoki misollar yechish orqali amalga oshiriladi..Hozirgi davrda masala yoki misolla ryechish orqali matematik ta'lim jarayonin iolib borishning metodik usul va vositalari ishlab chiqilgan va bu usullar haqida ko'pgina ilmiy metodik va didaktik adabiyotlarda bayonqilingan. Murakkab masalalar ham,bilimlarni o'zlashtirish ,olgan bilimlarni mustahkamlash va mukammallashtirishga xizmat qiladi.Sodda va murakkab masalalar bolalrning fikrlash qobiliyatlari rivojlantirishning foydal ivositasi bo'lib odat o'z ichiga yashirin noma'lumni oladi. Bu noma'lumn i qidirish, masala yechuvchidan tahlil va sintezga mustaqil murojaat qilish faktlarini taqqoslash,umumlashtirish va boshqalarni talab qilish
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |