1. Mashina va mexanizm nazariyasi fanining umumiy holatlari. Mashinaning blok-sxemasi

Fanning O`zbekiston mashinasozligida tutgan o`rni va rivojlanish tarixi.

Reja

1. Mashina va mexanizm nazariyasi fanining umumiy holatlari.

2. Mashinaning blok-sxemasi.

3. Mashina xillari.
4. Mexanizmlarning tuzilishi.
5. Kinematik juftlarning sinflarga bo‘linishi.

“Mashina va mexanizmlar nazariyasi” fani umumiy injenerlik fani hisoblanib, hamma mashinasozlik oliy o‘kuv yurtlarida o‘zgartirilgan hajmda va mutaxassisligiga qarab o‘qitiladi. Bizning institutimizda bu fan ikkinchi kursda, 36-soat ma’ruza, 18-soat amaliyot va laboratoriya darslari, bundan tashqari, talabalar 4 kursda «Kon mashinalari» fanidan loyihalash yoki konchilik sanoatida qo‘llanadigan texnologik mashinalarni loyihalash buyicha kurs loyixasi bajarishlariga asos bo‘lib xizmat qiladi.

Mutaxasislikka tegishli ma’ruza va amaliyot darslari asosan kon mashinalari mexanizmlaridan yoki ishlab chiqarishda qo‘llanadigan uskunalardan misollar bilan boyitilgan. Bayonnomalardan ko‘rinib turibdiki, MMN – bu mashina tug‘risidagi fan. Bu ma’ruzada mashinalarning tuzilishi bir xilda bo‘lib, ular konstruksiyasi buyicha farq qilishi mumkin, umuman mashinalarning strukturasi buyicha tuzilishi o‘xshashdir. Mashina, mexanizm va uning nazariyasi nima bilan shug‘ullaniщini ko‘rib chiqamiz. Mashina – bu insonning aqliy va jismoniy mehnatini engillashtirish, ish unumdarligini oshirish uchun mexanik ish bajarishiga mo‘ljallangan qurilmadir. SHunga asosan ekskavator – bu mashina, kompyuter esa mashina emas u mexanik ish bajarmaydi. Kupchilik mashinalar insonning mexnat unumdorligini o‘n va yuz baravar oshiradi, shunday ham bo‘lishi mumkinki ishni yuqori aniqlik darajasida inson qilishi mumkin bo‘lmagan hollarda yoki insonga zararli bo‘lgan joylarda ishlatish mumkin. Mexanizm – bu mashinaning asosiy qismi. Mexanizm maqsadga muvofik nisbiy mexanik harakat qiluvchi jismlar sistemasidir. MMN mashina va mexanizmlarni sxema ko‘rinishida tuzilish asoslarini, harakatini va loyihalashni o‘rganadi. Bu fan shartli ravishda uch qismga bo‘linadi: