1-ma'ruza. Xavfli yuklarni tashishda xavfsizlikni ta'minlash

Birinchi yordam choralari – shifokor etib kelguniga qadar ko‘rsatiladigan yordamning o‘zi.

• 
  Birinchi yordam choralari – shifokor etib kelguniga qadar ko‘rsatiladigan yordamning o‘zi.
  
• 
  Neytrallashtirish – avariyaviy vaziyatlar oqibatlarini bartaraf etish chora-tadbirlarining xavfli yuklar, ularning bug‘lari, yonish va parchalanish hosilalarini yo‘qotish, o‘zgartirish va xavfsiz shakllarga aylantirish bilan bog‘liq tarkibiy qismi.
  
• 
  BMT raqami – xavfli yukka, yoki xossalariga ko‘ra o‘xshash xavfli yuklar guruhiga Birlashgan Millatlar Hamdo‘stligining xavfli yuklarni tashish bo‘yicha Iqtisodiy va Sotsial Kengashi tavsiyalariga muvofiq berilgan tartib raqami.
  
• 
  YUza qismi radioaktiv jihatdan ifloslangan ob'ekt (OPRZ) –o‘z-o‘zicha radioaktiv bo‘lmagan holda, uning yuzasida tarqalib joylashgan radioaktiv moddaga ega bo‘lgan ob'ekt.
  
• 
  Xavfli zona - uning ichida, chegarasida portlash, yong‘in chiqishi, odamlar va jonivorlarning zaharlanish, nurlanish, kuyish, sovuq urishi xavfi mavjud bo‘lgan avariya zonasi.
  
• 
  Xavfli yuklar – ma'lum xossalarga ega bo‘lgan moddalar, materiallar va mahsulotlar bo‘lib, ularning transport jarayonida namoyon bo‘lishi odamlar va jonivorlar halok bo‘lishi yoki kasallanishiga, shuningdek portlashga, yong‘inga, inshootlar va transport vositalarining shikastlanishiga olib kelishi mumkin bo‘lib, ularga oid deb topilish tegishli tasnifiy ko‘rsatkichlar va mezonlarga asoslanadi (GOST 19433-88).
  

1.3. Xavfli yuklarni tashish qoidalari

• 
  Xavfli yuklarni tashish qoidalari 9 moddasida Xalqaro yuklarni tashish shartnomasi (SMGS) nizom asosida xavfli yuklarni tashish amalga oshiriladi. Xavfli yuklarni tashish to‘g‘ridan to‘g‘ri xalqaro temir yo‘l va dengizchilik talablariga rioya qilinishi kerak. Tashuvchilar o‘rtasidagi shartnoma yuklarni jo‘natuvchi va qabul qiluvchilar o‘rtasida tuziladi.
  
• 
  Bu maxsus shartlar yuk tashish qoidalarida belgilangan shartlar asosida amalga oshiriladi.