1-ma'ruza. Xavfli yuklarni tashishda xavfsizlikni ta'minlash

O‘t olish – yoqish manbai ta'sirida yoni jarayonining boshlanish jarayoni.

• 
  O‘t olish – yoqish manbai ta'sirida yoni jarayonining boshlanish jarayoni.
  
• 
  Alangalanish – alanga paydo bo‘lishi bilan kuzatiladigan yona boshlash.
  
• 
  YOnish – murakkab, tez kechadigan kimyoviy o‘zgarish turi bo‘lib, katta miqdordagi issiqlik va yorug‘ yolqinlanish bilan kechadi.
  
• 
  YOnuvchanlik – yukning muayyan sharoitlarda yonish xususiyatlari.
  
• 
  SHifokor kelishiga qadar ko‘rsatiladigan yordam – shifokor aralashuviga qadar amalga oshirilgan, odamlarni zararlovchi omillar ta'siridan birlamchi himoya qilishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui.
  
• 
  Nafas olish apparati – filьtrlovchi protivogaz yoki respirator.
  
• 
  Filьtrlovchi protivogazlar kislorodning hajmiy ulushi kamida 18% va zaharli bug‘lar va gazlarning umumiy ulushi ko‘pi bilan 0,5% bo‘lganida qo‘llanadi.
  
• 
  Respiratorlar kislorodning hajmiy ulushi kamida 18% va zaharli bug‘lar va gazlarning umumiy konsentratsiyasi CHYQK (PDK) dan ko‘pi bilan 15 marta oshib ketgan hollarda qo‘llanadi.
  
• 
  Himoya kostyumi – himoya qilish xossalariga ega bo‘lgan maxsus kiyim, shaxsiy himoya vositalarining tarkibiy qismi.
  

Avariya hududi – shikastlangan harakatlanuvchi tarkib, yuk to‘kilgan, oqib ketgan, yoyilgan joy, perimetri bo‘ylab qo‘shimcha tarzda yana kamida 15 m loyihasi polosaga kattalashtirilgan hudud.

• 
  Avariya hududi – shikastlangan harakatlanuvchi tarkib, yuk to‘kilgan, oqib ketgan, yoyilgan joy, perimetri bo‘ylab qo‘shimcha tarzda yana kamida 15 m loyihasi polosaga kattalashtirilgan hudud.
  
• 
  YOnish zonasi – yonuvchan moddalarning yonishga tayyorlanishi (qizishi, parchalanishi, bug‘lanishi) va yonishi ro‘y beradigan makon(bo‘shliq)ning bir qismi.
  
• 
  Radiatsion transport avariyasi zonasi – uning ichida radiatsion transport avariyasi natijasida Radiatsion xavfsizlik me'yorlariga muvofiq belgilangan xizmat chegaralaridan ortiqcha qo‘shimcha nurlanish ehtimoli mavjud bo‘lgan hudud.
  
• 
  Tasniflash shifri - xavfli yukning transport uchun xavfliligini tasniflab keladigan raqamli kodi, GOST 19433-88 tomonidan belgilanadi.
  
• 
  Oson yonadigan moddalar va materiallar - kam energiyali yondirish manbaining (gugurt alangasi, uchqun, tutayotgan si­gareta va sh.k.) qisqa muddatli (30 s gacha) ta'siridan alangalanishga qodir modda va materiallar.
  
• 
  Avariyaviy vaziyat oqibatlarini bartaraf etish – odamlar uchun yuzaga kelgan xavfni bartaraf qilish, tabiiy muhitni himoya qilish, yuk, harakatlanuvchi tarkib, inshootlarning butligini ta'minlash va poezdlar harakati va manevr ishlarining imkon qadar qisqa muddat ichida qayta tiklanishiga qaratilgan tashkiliy-texnik chora-tadbirlar majmui.