1-maruza Tenzodatchiklar. Yarim o’tkazgichlarning elektrofizik parametrlariga deformasiyani ta’siri. Tenzorezistorlar p-n o’tish

Haroratni o‘lchash

Sanoat, elektroenergetika, kimyoviy texnologiya, qishloq xo‘jalik mahsulotlari ishlab chiqarishlarda va boshqa sohalarda haroratni o‘lchash, nazorat qilish va rostlash muhim masalalardan hisoblanadi.

5-rasm.

Harorat termorezistorlar va termojuft (termopara)lar yordamida o‘lchanadi. Ular muvozanatlangan va muvozanatlanmagan ko‘prik sxemalarga ulanadi (5-rasm). Bunda ko‘prikning o‘lchash diagonaliga yuqori sezgir magnitoelektrik asbob va logometrulanadi. Asbobning shkalasi harorat bo‘yicha darajalanadi.

Energobloklar va boshqa yuqori haroratda ishlaydigan qurilmalarda termojuft (termopara)lardan keng foydalaniladi. Asbobsozlik korxonalari termoparalar bilan birga, magnitoelektrik millivoltmetrlar, logometrlar,o‘zgarmas tokli ko‘priksimon sxemali asboblar va kompensatorlar ham ishlab chiqaradi. Ayniqsa, harorat o‘lchash natijalarini diagrammali qog‘ozga qayd etuvchi asboblar ham ko‘p tarqalgan.

Termoparali o‘lchov asboblari xatoligining asosiy sabablaridan biri – termopara erkin uchlari haroratining o‘zgarishidir. O‘lchash zanjiriga atrofmuhitning harorati ta’sirini kamaytirish, sezgirligi va aniqligini oshirish uchun kompensatsion zanjirlardan foydalaniladi.