1 маъруза. Сув таъминоти

Сув таъминоти тармоқларининг асосий элементлари.
Ички сув таъминоти тармоқларини асосий элементларига (расм 1.4) қуйидагилар киради:
- сув таъминоти тармоқларини бинога сув киритиш қисми, яъни бинони ички сув таъминоти тармоқларини шаҳар сув таъминоти тармоқларибилан туташтирувчи тармоқ;
- сув ўлчагич ва сув ўлчаш тугуни;
- сув босимини ошириб берувчи мослама (сув сақлаш хажмлари, насос босимли ускуналари ёки гидропневматик ускуналар);

Расм 1.4. Шоҳсимон сув таъминоти тармоқларининг схемаси
1- бинога сув киритиш жойи; 2-сув ўзатиш тармоғи; 3- турбинали сув ўлчагич; 4-тизимдан сув чиқариб юбориш учун ишлатиладиган кран; 5- тизимдаги босимни бир маромда ушловчи жиҳозлар; 6- сув иситгичлар; 7 - сув тармоқдан олиш ва уни йўлини ларда беркитишга хизмат қиладиган вентиллар; 8- совуқ сув ўзатиш учун хизмат қиладиган магистрал ва сув тарқатиш тармоқлари; 9- иссиқ сувни истемолчиларга ўзатишга хизмат қиладиган тармоқлар; 10- иссиқ сувни циркуляцияси вақтида ишлайдиган тармоқлар; 11 сантехник жиҳозлар; 12- пожар кранлари; 13- сув сепиш учун ишлатиладиган сув таъминоти тармоқлари; 14- сувни циркуляция қилдирадиган насослар; 15 - сув сепиш кранлари.


Назорат саволлари.

1. 
   Сув таъминоти схемалари ва системалари.
   
2. 
   Сув таъминоти системасининг классификацияси.
   
3. 
   Сув таъминоти тармоқларининг асосий элементлари.
   
4. 
   Кўп қаватли бинолар сув таъминоти тармоқлари.
   

2 МАЪРУЗА. БИНОЛАР СУВ ТАЪМИНОТИ СХЕМАЛАРИ

Режа:

1. 
   Бино ва алоҳида объектларни совуқ сув таъминоти.
   
2. 
   Совуқ сув тизимларини туркумлари.
   
3. 
   Совуқ сув тармоғининг схемалари.
   
4. 
   Совуқ сув тармоғида ишлатиладиган материаллар ва арматуралар.
   

Сув тармоқларини бинога сув киритиш тизими.
Бинога сув киритиш тизими деб, шаҳар сув таъминоти тармоқлари тармоғи билан бинонинг ички сув таъминоти тармоқларини сув ўлчаш тугунигача бўлган масофада жойлашган тармоқларга айтилади. Бинога сув киритиш тармоқлари чиришга чидамли бўлган лардан қурилади.
Кўп холларда, босимга чидайдиган чўян лар қўлланилади. Бу лар ГОСТ 9583-75 билан ишлаб чиқарадилар, уларнинг ўлчамлари 50, 80, 100, 150, 200 мм ва ундан юқори бўлади.
Бинога сув киритиш тармоғи, қурилиш кетаётган ердаги ер мўзлаши чуқурлигидан пастроқда ётқизилади.
нинг устигача бўлган энг паст чуқурлик бир метрдан кам бўлмаслиги керак.
Биноларни икки еридан сув киритиш, бино ичида камида 12 дона ёнғин ўчириш учун ишлатиладиган кранлар бўлганда, бинода 400 дан ортиқ хонадон бўлса, эстрада клубларида, 360 ўриндиқдан ортиқ ўриндиғи бўлган кинотеатрларида, театрларда ва саҳнаси бўлган клубларда, 200 дан ортиқ ўрни бўлган хоммомларда амалга оширилади.
Айланасимон ички магистрал тармоқлари (2.1-расм)бўлган ички водопровод ҳам камида бинонинг икки еридан сув олиши керак.

2.1-расм. Айланасимон ички сув сув таъминоти тармоқлари.

1- бинога сув киритиш жойи;2- турбинали сув ўлчагич;

Бинонинг икки томонидан киритилган тармоқлар шаҳар сув таъминоти тармоқларининг қарама-қарши ёки ён томонига уланиши шарт.

Сув киритиш тармоқлари ларини нишаби шаҳар сув таъминоти тармоғи томонига даги сувларни чиқариб юбориши мақсадида нишаблик билан ётқизилади.
Сув киритиш тармоғини синаш ва қабул қилиш ташқи сув таъминоти тармоқлари учун ўрнатилган талаблар асосида (ҚМҚ 02.04.01-97) амалга оширилади.
Тармоқни бурилиш ерларида ларни уланган ерларига кучланиш тушмаслиги учун тиргаклар ўрнатилади.
Сув киритиш тармоғини режада жойлаштириш вақтида уни бошқа тармоқларга тўғри бурчак остида кесишига аҳамият берилади..
Девор ичидан ни ўтказаётган вақтимизда унинг атрофида 0,2 м бўшлиқ қолдирамиз ва уни махсус сув ўтказмас жиҳозлар билан икки томонидан мустаҳкамлаймиз.
Бунинг учун мойланган канондан ва юмшоқ сув ўтказмас лойдан фойдаланилади.
Намлиги юқори бўлган ерларда эса ларни девор билан кесишиш ерида сальникли зичлатишни қўллаймиз (расм- 2.2).

2.2-расм. Ер остки сувлари мавжуд бўлгандаги холатда бинога сув киритиш тармоғини чизмаси
1-текис сальник; 2-диафрагма; 4-мойланган арқон тутами; 5-cальник стакани; 6- мустаҳкамлаш болтлари.
Сув киритиш лари билан оқова сувларни чиқариш лари орасидаги горизонтал масофа камида 1,5 м бўлади ( мм гача бўлган да) ва 3,0 м мм дан юқори бўлса.