1-ma’ruza nochizigiy elektrik va magnitoviy zanjirlar. Nochizigiy zanjirlarning klassifikatsiyasi



Download 400,94 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/2
Sana15.01.2022
Hajmi400,94 Kb.
#366905
1   2
Bog'liq
1-Nochiziqli elektr

                         

NOCHIZIGIY ZANJIRLARNING KLASSIFIKASIYASI 

 

 



         Nochizigiy elementlarda sodir buladigan fizikaviy xodisalarga boglik ravishda, ularning 

xarakteristikalari  biror  kurinishga  ega  bulib,  turli  shakllarda  ifodalanishi  mumkin.Ular 

nochizigiy  elementning  elektromagni-toviy  kattaliklar  bilan  nochizigiy  boglanishini  aks 

ettiruvchi jadval, egri chizik va takribiy analitik ofodalar kurinishida beriladi. 

         Nochizigiy zanjirlar va ular elementlarining umumlashgan klassifika-tsiyasi kuyidagi 

belgi va xususiyatlar buyicha tuzilishi mumkin: 

      

   I. Zanjirlarning nochizigiyligini namoyon kiluvchi tok turi buyicha: 



nochizigiy uzgarmas tok zanjirlari va nochizigiy utkazuvchan tok zanjirlari. 

 

   II. Nochizigiy zanjirlarning strukturasiga kiruvchi nochizigiy elementlar-ning tarkibi 



buyicha: 

nochizigiy R elementi bulgan zanjirlar; 

nochizigiy L elementi bulgan zanjirlar; 

nochizigiy C elementi bulgan zanjirlar; 

nochizigiy R, L, S elementlaridan ixtiyoriy tuzilgan zanjirlar. 

     Nochizigiy elektrik va magnitoviy zanjirlarning strukturasiga kiruvchi nochizigiy 

elementlar uz navbatida kuyidagi kategoriyalarga bulinadi: 

 

   I. Xarakteristikasi y=f(x) ning kurinishi buyicha: 




 

3

                simmetrik, ya’ni f(x)=-f(-x), 



                nosimmetrik, ya’ni f(x) № -f(-x) bulgan elementlar.  

                        y                                      y                                            y 

 

 

                                         x                                            x                                           x 



 

 

 



 

 

                         a)                                      b)                                          v) 



Metall  chuglama  lampa  a-chizma,  baretter  ya’ni  manba  kuchlanishi  uzgarganda  ketma-ket 

shoxobchalarga  tokni  uzgarmas  kilib  saklab  turish  uchun  xizmat  kiluvchi  elektrovakuumni 

asbob b-chizma, kumirli chuglama lampa v-chizma va boshkalar simmetrik i=f(u) volt-amper 

xarakteristikaga ega. 

                          y                                             y                                         y 

 

 



                                           x                                           x                                            x 

 

 



 

 

 



                       g)                                           d)                                         ye)  

Uzgaruvchan tokni uzgarmas tokga aylantirib berishda tugirlagichlar tarzida ishlatiladigan 

elektroniy g-chizma, ioniy d-chizma xamda yarimutkazgichli ye-chizma diodlar va boshkalar 

nosimmetrik i=f(u) xarakteristikasiga ega. 

 

   II. Nochizigiy elementlarning tashki ta’sirga nisbatan reaksiyasining tezligi buyicha: 



inersion, ya’ni volt-amper xarakteristikasining nochizigiyligi ma’lum vakt utgandan sung 

ayon buladigan elementlar, ya’ni issiklik inersiyasiga ega buladigan chuglanma lampa; 

Noinersion, ya’ni volt-amper xarakteristikasi tashki ta’sir kuchlanish yoki tokning uzgarish 

tezligiga boglik bulmagan elementlar. 

 

     III. Nochizigiy elementlarning parametrlarini va xarakteristikalarini boshkarish usuli 



buyicha: 

boshkariladigan, ya’ni parametrlari va xarakteristikalari kushimcha tashki ta’sirdan 

boshkariladigan signaldan uzgarishi boshkarilishi mumkin bulgan elementlar; 

boshkarilmaydigan elementlar; 

 



 

4

   Boshkariladigan  nochizigiy  elementlarga  kup  elementli  elektroniy  triod,  tetrod  va 



boshkalar,  ioniy  -  tiratron,  yarimutkazgichli,  tiristorlar,  tranzis-torlar  va  boshkalar, 

fotoelektrik  -  fotoelementlar,  fotodiodlar  va  boshkalar  va  x.k.  asboblar,  magnitlovchi 

yzgarmas va uzgaruvchan nochizigiy induk-tivliklar va boshkalar kiradi. 

        Yukorida  nochizigiy  zanjirning  xamda  elementlarningfakat  eng  umumiy  beltlari  va 

uzaro  farklari  kayd  kilingan  edi.  Ular  nochizigiy  zanjirlarning  va  sistemalarning  uziga  xos 

xususiyatlarini  xamda  turli  xossalarini,  ayniksa,  nochizigiy  elementlar  asosida  kurilgan 

kupchilik asboblar va kurilmalarning xossalari xamda xususiyatlarini xarakterlay olmaydi. 

       Nochizigiy  elektrik  va  magnitoviy  zanjirlarning  chizigiy  zanjirlardan  asosiy  farki 

shundaki,  elementlari  chizigiy  zanjirlarda  energiya  uzgarishining  prinsipial  erishib 

bulmaydigan  fizikaviy  xodisalari  va  protsesslari  sodir  bulishi  mumkin.  Elementlari 



nochizigiy zanjirlarning xususiyatlari va ish rejimlari bilan keyingi temalarda tanishamiz. 

 

Download 400,94 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish