1-ma’ruza nochizigiy elektrik va magnitoviy zanjirlar. Nochizigiy zanjirlarning klassifikatsiyasi



Download 400,94 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/2
Sana15.01.2022
Hajmi400,94 Kb.
#366905
  1   2
Bog'liq
1-Nochiziqli elektr



1-MA’RUZA 

 

 



1.Nochizigiy elektrik va magnitoviy zanjirlar. 

2.  Nochizigiy zanjirlarning klassifikatsiyasi. 

 

 

 

NOCHIZIGIY ELYEKTRIK VA MAGNITOVIY ZANJIRLAR 

 

       Avtomatikaning  elektromagnitoviy  va  elektron  kurilmalari,  telemexa-nikaviy  xisoblash 



texnikasi  va  shunga  uxshash  texnika  soxalari  nochizigiy  elektrik  va  magnitoviy  zanjirlarga 

asoslangan.  Tarkibida  loakal  bitta  no-chizigiy  elementi  bulgan  zanjir  nochizigiy  zanjir  deb 

ataladi.  Kismalaridagi  tok  va  kuchlanish  nochizigiy  boglangan  elementlar  nochizigiy 

elementlar deb ataladi bularga rezistor, induktivlik yoki sigim misol bulishi mumkin. Oldinda 

elementlari  chizigiy  zanjirlarni  kurib  chikdik,  bu  zanjirlarning  parametrlari  ularga  berilgan 

kuchlanishga  yoki  undan  utayotgan  tokka  boglik  emas  edi.  Kuchlanish  va  tok  orasidagi 

boglanishning  chizigiyligi  chizigiy  zan-jir  elementlarning  xar  kandayiga  zanjirga  nisbatan 

turgunlashgan va ut-kinchi protsesslarni xisoblashda ustlash prinsipini kullash imkonini berar 

edi.  Lekin  bu  fundamental  matematikaviy  usul  nochizigiy  zanjirlarni  xisoblash  uchun 

mutlako  tugri  kelmaydi.  Chunki  nochizigiy  zanjirda  nochizigiy  elementlarning  parametrlari 

zanjirga berilgan kuchlanish va toklarning kattaligiga boglik. 

Chizmada kursatilgan nochizigiy   

 rezistorning berilgan U1 kuch-  

lanishning bitta kiymatida ul                                     

          R(



changan karshiligi  Ri(i)=U1/ I1     



shu kuchlanishning boshka U2 kiy- 

matida ulchangan karshiligi                                                        U

r

 

R2(i)=U2/ I2 ga teng bulmaydi,     



ya’ni R(i) parametr nochizigiy karshilikdan okib utayotgan tokning kattaligiga boglik buladi. 

Rezistor R(i) nochizigiy volt-amper xarakteristika U=f(i) ga egadir. 

Shunga uxshash chizmadagi nochi- 

zigiy induktivlik L(i) uzining                           

 kattaligini tok I ning katta- 

ligiga boglik ravishda uzgarti- 

radi. Galtakdan utayotgan tok                                               

bilan u xosil kilgan magnito- 

viy maydonning boglanish xam- 

da induktivlik L(i) ning veber-amper xarakteristikasi y=F(i) nochizigiydir. 

Chizmada keltirilgan sigim  

i

U

L

L(i)



 

2

C(Uc) ning kattaligi nochizi- 



giy kondensatorning kobik- 

lariga berilgan kuchlanish                            

                        C(u



c

Uc ning kattaligiga boglik,  



ya’ni kuchlanish Uc va kon- 

densatorning zaryadi                                                    U

c

  

q - nochizigiy kulon-volt xarakteristika q=j(Uc) bilan nochizigiy boglangan. Umuman barcha 



fizikaviy  zanjirlarning  va  sistemalarniing  parametrlari  nochizigiy  bulib,  tabiatda  absolyut 

chizigiy,  ya’ni  kattaligi  buyicha  uz-garmas  parametrlar  yuk.  Shuning  uchun  zanjirlarni 

chizigiy  va  nochizigiy  gruppalarga  bulinishi  shartlidir.  Lekin  zanjirlarning  bunday  bulinishi 

zaruriy  va  konuniy  xoldir.  Chunki  chizigiy  zanjirlar  parametrlarining  nochizigiyligi  ayon 

ifodalanmagan bulib, ularni analiz kilishning chizigiy usuli, shu zanjirlarda sodir bulayotgan 

real  fizikaviy  protsesslarni  analiz  kilish  usuli  bilan  bir  xil  natijalarni  beradi.  Aksincha, 

nochizigiy  zanjirlar  parametrlarining  nochizigiyligi  juda  anik  ifodalangan  bulib,  agar  ularga 

nisbatan  analizning  chizigiy  usullarini  kullansa,  u  xolda  bunday  zanjirlarning  moxiyati  va 

uziga  xos  xususiyatlari  buziladi.  Bunday  zanjir-lar  chizigiy  zanjirlardan  boshkacha 

xususiyatlari va sifatlari bilan prinsipial fark kiladi. 




Download 400,94 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish