1 ma’ruza mexanika asoslari

4.8-rasm. Qavariq linzada tasvirning hosil bo’lishi



4.9-rasm. Botiq linzada tasvirning hosil bo’lishi.

1. 
   AV buyumdan linzagacha bo`lgan masofa d, linzaning ikki fokus masofasi F dan katta, ya`ni bo`lsin (4.8 a-rasm). Bu holda tasvir kichiklashgan va to`nkarilgan holda fokus bilan ikkilangan fokus oralig`ida paydo bo`ladi.
   
2. 
   Buyum linzaning fokusi bilan ikkilangan fokusi oralig`ida turgan bo`lsin (4.8 b-rasm), ya`ni , bunda tasvir to`nkarilgan va kattalashgan holda ikki fokus oralig`idan nariroqda paydo bo`ladi.
   
3. 
   Buyum linzaning fokusida turgan bulsin, ya`ni (4.8 c-rasm). Bu holda buyumning istalgan nuqtasidan chiqib linzadan sinuvchi qo`sh nurlar kesishmaydi va tasvir cheksizlikda paydo bo`ladi.
   
4. 
   Buyum linza bilan fokus orasida joylashgan bo`lsin, ya`ni (4.8 d-rasm). Bunda tasvir mavhum to`g`ri va kattalashgan holda paydo bo`ladi.
   

Еndi tarqatuvchi linzaga kelsak, bunda ham linzaga nisbatan buyumning joylashishida yuqoridagidek turli hollar bo`lishi mumkin. Biroq tarqatuvchi linzalarda buyum unga nisbatan qayerda joylashsa ham tasvir mavhum, to`g`ri va kichiklashgan bo`ladi.

Buyum AV sochuvchi linzaning fokusi bilan ikkilangan fokusi orasida turgan bo`lsin, ya`ni (4.9-rasm). Bunda tasvir mavhum, to`g`ri va kichiklashgan holda fokus bilan linza orasida paydo bo`ladi.