1-маъруза. Метрология ва стандартлаштириш фанига кириш. Режа

1-МАЪРУЗА. МЕТРОЛОГИЯ ВА СТАНДАРТЛАШТИРИШ ФАНИГА КИРИШ.
РЕЖА:

1. 
   Метрология ва стандартлаштириш фанига кириш.
   
2. 
   Метрология ўлчашлар ҳақидаги фан.
   

Маълумки метрологиянинг вазифаси бизни ўраб турган борлиқ атроф муҳит тўғрисида ахборот ҳосил қилишдан ва ундан фойдаланишдан иборатдир. Метрология юнончадан олинган бўлиб, “метро” – ўлчов, “логос” – фан, мантиқ маъно­сини билдиради. Тўлиқ таърифини олсак, метрология – ўлчаш ҳақидаги фандир, ўлчаш усуллари ва воситалари ёрдамида яго­на ўлчашни ҳамда уни талаб этилган аниқликда таъминлаш йўлларини ўргатадиган фандир.

Метрологиянинг, яъни ўлчашларнинг моҳияти, аҳамияти фан-техника­нинг ривожланишида беқиёс бўлиб ва у билан боғ­лиқ муаммоларни ечишда кенг имкониятларни очиб бермоқда. Шу боисдан, тўла ишонч билан айтиш мумкинки, ўлчаш, инсон онгли ҳаётининг асосини ташкил этади. Айниқса, ҳозирдаги қайси бир фан, илмий йўналиш, у хоҳ табиий, хоҳ ижтимоий бўлмасин, албатта у ёки бу даражада метрология фани билан боғлиқ. Инсон қўли етган, фаолияти доирасига кирган, аммо ўлчашлар ва уларнинг воситалари ёрдамисиз ўрганилган, из­ланган ҳамда кўзланган мақсадларга эришиш мумкин бўлган бирорта йўналиш йўқ. Шунинг учун ҳам метрология асослари­ни билиш, уни ўз мутахассислиги доирасида тушуниш ва амалий қўллаш техника ва технология соҳаларидаги бакалав­риат йўналишлари талабалари учун муҳим омиллардан бири бўлиб ҳисобланади.
“Метрология асослари” фани техника, менежмент ва мар­кетинг соҳалари йўналишларида, айниқса, “Метрология, стан­дартлаштириш ва сертификатлаш­тириш” ҳамда “Маҳсулот си­фати менежменти” йўналишларида бакалаврлар ва магистрлар тайёрлашда ўтилиши лозим бўлган фанлардан ҳисобланади. Олий таълим андозасидан келиб чиқиб, ушбу фан талабаларда метрология асослари бўйича асосий маълумотлар, унинг мақсад ва вазифалари, метрологиянинг аксиома ва постулатлари, ўл­чашларнинг назарий асослари, метрология, метрологик таъми­нот, метрологик хизмат, ўлчаш хатоликлари ва уларнинг тақ­симланиш қонуниятлари, хатоликларни бартараф этиш йўл­лари, ўлчаш натижаларининг ноаниқлиги, ўлчаш воситалари, уларнинг метрологик хусусиятлари ва уларни меъёрлаш тар­тиб-қоидалари, ўлчаш воситаларини синовдан ўтказиш, қиёслаш ҳамда уларга оид меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқиш, ўлчашлар бирлилигини таъминлашнинг техникавий, ташкилий ва ҳуқуқий аспектлари, эталон базаси тўғрисида асосий тушунчаларни шакллантиради, билим беради ва кўникмалар ҳосил қилади.