1 Маъруза Мавзу: Тиббиёт тарихи фани ва уни бошқа тиббий фанлар қаторида тутган ўрни. Инсонийлик жамиятида тиббиётни ривожланиши ва янги даволаш усулларини ишлаб чиқилиши

Тиббиёт тарихининг иккинчи манбаси – ёзма асарлардир.

Улар 2 гуруҳга бўлинади:

• Қўлёзма асарлар;
• Босма асарлар.

Инсоният жамиятида тиббиётнинг келиб чиқиши

• Инсоният жамиятида тиббиётнинг келиб чиқиши ҳақида 2 хил назария мавжуд:
• Диний – мистик назария.
• Илмий материалистик назария.

Диний – мистик назария тарафдорларининг фикрича, тиббиёт дастлаб ибодатхоналарда пайдо бўлган. Даволаш ишлари билан биринчи бўлиб коҳинлар (руҳонийлар) ва роҳиблар (монахлар) шуғулланганлар.Улар инсоннинг ҳар хил касалликлардан азоб чекаётганини кўриб, уларга раҳмлари келган ва раҳм–шафқат юзасидан беморларни даволай бошлаганлар. Аммо бу назария унчалик тўғри эмас, чунки тиббиёт инсоният тарихида дин келиб чиқишидан анча олдин мавжуд бўлган. Ибтидоий жамоа даврида яшаган одамсимон маҳлуқлар турли касалликлар билан касалланганлар ва ўзига хос усуллар билан даволанганлар. У даврда эса ҳали ҳеч қандай дин ва коҳинлар йўқ эди. Бинобарин, тиббиётнинг келиб чиқиши динга боғлиқ бўлмаган, у диндан олдин пайдо бўлган.

• Диний – мистик назария тарафдорларининг фикрича, тиббиёт дастлаб ибодатхоналарда пайдо бўлган. Даволаш ишлари билан биринчи бўлиб коҳинлар (руҳонийлар) ва роҳиблар (монахлар) шуғулланганлар.Улар инсоннинг ҳар хил касалликлардан азоб чекаётганини кўриб, уларга раҳмлари келган ва раҳм–шафқат юзасидан беморларни даволай бошлаганлар. Аммо бу назария унчалик тўғри эмас, чунки тиббиёт инсоният тарихида дин келиб чиқишидан анча олдин мавжуд бўлган. Ибтидоий жамоа даврида яшаган одамсимон маҳлуқлар турли касалликлар билан касалланганлар ва ўзига хос усуллар билан даволанганлар. У даврда эса ҳали ҳеч қандай дин ва коҳинлар йўқ эди. Бинобарин, тиббиётнинг келиб чиқиши динга боғлиқ бўлмаган, у диндан олдин пайдо бўлган.

Илмий материалистик назарияга асосан тиббиёт инсоният жамияти ривожланашининг дастлабки босқичида зарурат туфайли, яшаш учун кураш жараёнида келиб чиққан. Мазкур назария қўл билан ушлаб, кўз билан кўриб илмий асосланган назария ҳисобланади. Масалан, дифтерия касаллигининг қўзғатувчиси дифтерия таёқчалари, дизентерия қўзғатувчилари шигелла ёки флекснерлардир.