1-ma’ruza mavzu: Kompyuterning arxitekturasi. Zamonaviy kompyurerlarning asosiy turlari. Reja

Halqani taqsimlash asosidagi himoya ancha tejamkor, u tarmoqda parallel kanallarni yaratmaydi, agarda halqaning qaysidir qismi buzilgan bо’lsa, axborotni orqaga qaytarib yuborishga urinadi. Tabiiyki, bu usul faqat SDH halqa topologiyalarida ishlaydi. Qayd qilib о’tish kerakki, SDH halqa topologiyalari ulanishlarni himoyasining joriy etilish nuqtai nazaridan о’zining tejamkorligi uchun juda ham taniqlidir.
Xatoliklarni tuzatish texnikasi (Forward Error Control, FEC) odatda SDH multipleksorlari 2,5 Gbit/s va undan yuqori tezlikda ishlatadi. Bu texnika о’z- о’zini tuzatuvchi kodlarga asoslangan, ―uchib‖ axborot bitlarni о’zgarishini tо’g’rilashga imkon beruvchi, yani ularni qayta uzatishga murojaat qilmay kodning ortiqcha qismidan foydalanish orqali. Bunday texnika xalallar yoki qabul qilish va uzatish qurilmalarida nosozliklar bо’lgan taqdirda axborotlar uzatilishining samarali tezligini jiddiy oshirishi mumkin.
DWDM tarmoqlari. Zichlashtirilgan tо’lqinli multipleksirlash (Dense Wave Division Multiplexing, DWDM – uplotnennoye volnovoye multipleksirovaniya) texnologiyasi yangi avlod optik magistrallarini yaratish uchun mо’ljallangan, ular multigigabitli va terabitli tezliklarda ishlaydilar.

4-rasm. Bitta tolada turli uzunlikdagi tо’lqinlarni multiplesirlash tamoili.

DWDM qurilmalari bevosita har bir tо’lqinda bevosita axborotlarni uzatish muammolari bilan shug’ullanmaydi, yaʻni axborotni kodlashtirish usuli va uni uzatish protokoli bilan shug’ullanmaydi. Uning asosiy vazifasi multipleksirlash va demultipleksirlash operatsiyalaridir, aynan - turli tо’lqinlarni bitta yorug’lik о’ramiga birlashtirish va umumiy signaldan har bir spektral kanalning axborotini ajratib olish. Eng rivojlangan DWDM qurilmalari shuningdek tо’lqinlarni kommutatsiyalashi ham mumkin.
DWDM qurilmalari bitta shisha tola orqali 32 va undan ortiq turli uzunlikdagi tо’lqinlarni shaffoflik oynasida 1550 nm uzatishga imkon beradi, bunda har bir tо’lqin axborotni 10 Gbit/s tezlik bilan о’tkazishi mumkin (STM texnologiya protokollarini yoki har bir kanalda 10 Gigabit Ethernet axborot uzatishni tatbiq etilganda). Hozirgi vatda bitta tо’lqin uzunligida axborot uzatish tezligini oshirish ustida izlanishlar olib borilmoqda.