1 ma’ruza mavzu: Kirish. Nasoslar xaqida umumiy tushunchalar Reja

Xajmiy nasoslarning ishlash prinsipi suyuqlikni kamera xajmining kamayishi xisobiga siqib chiqarilishga asoslangandir. Kamera xajmining davriy ravishda o'zgarishi ishchi qismining ilgarilama-qaytish yoki aylanma xarakati xisobiga sodir bo'ladi. Bunda kamerani xaydaladigan suyuqlik bilan galma-gal to'ldirilib bo'shatilishi, nasosning kirish va chiqish quvurlarining klapan moslamalari bilan ta’minlanadi.
Nasos stansiyalarining vazifalari. Suv ta’minoti va kanalizatsiya tizimlarining nasos stansiyalar iste’molchilar zaruriyatini hisobga oigan holda, suv uzatishni yoki oqava suvlari haydashni ta’min laydigan murakkab inshootlar kompleksi va qurilmalaridan iboratdir. Inshootlar tarkibi, ular tuzili shining o'ziga xosiiklari, asosiy va yordamchi jihozlarning turi va soni nasos stansiyasining vazifalari, unga qo‘yiigan texnologik talablar, suv resurslaridan oqilona foydaianish va atrofdagi tabiatni muhofaza qilis'ndan kelib chiqqan holda aniqlanadi. Suv ta’minotining umumiy sxemasida joyla shishi va o'zining vazifalariga ko'ra nasos stansiyalari I-ko`tarish, II-ko`tarish, siquvni ko‘tarib beruvchi va sirkulyatsiya stansiyalariga bo'linadi.
I - ko'tarish nasos stansiyalari suv ta’minoti manbaidan suvni olib tozalash inshootiga, agar suvni tozalashga extiyoj bo‘lmasa, bevosita rezervuarlarga, taqsimlovchi tarmoqlarga, siquv suv minora siga yoki suv ta’minotining boshqa inshootlariga uzatib beradi. Suv sifatiga turli talablar qo‘ya digan jarayonlarga ega sanoat korxonalarida, bir nasos stansiyasining o‘zida suvni ham tozalash inshootlariga, ham tozalamasdan bevosita korxonalarga uzatadigan nasoslar o'rnatilishi mumkin.
II - ko'tarish nasos stantsiyalari iste’molchilarga toza suv rezervuaridan suv yetkazib berish uchun xizmat qiiadi.Ba’zi hollarda qurilish, foydalanish sarf-harajatlami kamaytirish uchun II-ko‘tarish nasoslari bitta stansiyada joylashtirilgan bo'lishi mumkin. Bu stansiyalardan foydalanish qurilish harajatiarini kamaytiradi, lekin suv manbai turlari, tozalash inshootlarining mavjudligi va turi, joylashgan maydonning tekis-notekisligi va hokazolar bilan bog'liqliklar tufayli har doim ham ma’qul bo‘lavermaydi.