1-Ma’ruza Mavzu: Borland C++ Builder dasturlash muhitiga kirish. Reja

Vizual komponentalar palitrasi. 
Vizual komponentalar palitrasini bir qismi 
monitorda ko’rinib turadi, qolganlarini o’ng va chapga siljituvchi tugmachalar vositasida 
ko’rishimiz mumkin. 
Ekran (monitor) markazida forma (shakl) dizayneri joylashgan (3-rasm).
3-rasm. Forma (shakl ) dizayneri 
Bu bo’lg’usi dasturning interfeysini hosil qiluvchi oynadir. Oynaning nomi va 
sarlavhasi uning tepasida yozilgan bo’ladi. Odatda, Form l (Form 2, Form 3, Form 4) va 
shuningdek oynani berkituvchi va kichraytiruvchi tugmachalar ekranning o’ng tepasida 
joylashgan bo’ladi. Oynaning sathiga vizual dastur uchun zarur bo’ladigan VCL 
komponentalar joylashtiriladi. 
Forma (shakl) dizayneri ostida dastur kodi muharriri joylashgan, odatda u 
Unit1.cpp 
sarlavha bilan beriladi. Bu oyna dastur kodini kiritish va tahrir qilish uchun mo’ljallangan 
(4- rasm). 
Ekranning chap past qismida Obyektlar inspektori oynasi joylashgan. Bu oyna 
Object Inspector kabi sarlavxa bilan beriladi (5-rasm). Bu oynada vizual komponentalarga 
xususiyatlar o’rnatiladi. Bu oynani dasturchi o’zi xoxlagan ekran sathiga joylashtirishi 
mumkin. 

---

5 
4-rasm. Dastur kodi muharriri 
5-rasm. Obyektlar inspektori oynasi 
Obyektlar inspektori oynasi ostida Obyektlarni daraxtsimon ko’rinishi 
oynasi (6-rasm) joylashgan. Bu oynada ilovadagi barcha obyektlar daraxt 
strukturasi shaklida ifodalangan bo’ladi. Formalar, dastur kodi va boshqa dastur 
tarkiblari fayllari berilgan bo’ladi. 

---

6 
6-rasm. Obyektlarni daraxtsimon ko’rish oynasi. 
Bu interfeys ilova tuzatayotganda eng asosiy foydalanayotgan qurolimiz bo’ladi. 
 
Borland C++ Builder 6 muhiti asosiy menyu buyruqlari