1-Маъруза: Кириш

Қурилиш сохасидаги меъѐрий хужжатлар тизими. Бу тизим 
Қурилиш соҳасидаги норматив.ҳужжатлар тизими‖, Асосоий ҳоллар, ШНҚ 
1.01.01-09, Ўзбекистон Республикаси Давлат Архитектура ва Қурилиш 
Қўмитаси, Тошкент 2009да Республика ахолиси ва давлат манфаатларидан 
келиб чиққан ҳолда қурилиш махсулотларини яратиш ва ундан 
фойдаланишни барча босқичларида харидор хақ хуқуқларини таъминлашга 
қаратилган зарурий ташкилиш услубий ва техник талабларни белгилаб 
қўйиш мақсадида ишлаб чиқилади.
Қурилиш сохасидаги меъѐрий хужжатларни асосий вазифалари 
қуйдагилар: 

Лойиҳалаштирилаѐтган бино ва иншоатларда соғлом ва бетараф 
меҳнат ва хаѐт шароитини таъминловчи талабларни белгилаш; 

Ер табиат захираларидан оқилона фойдаланиш ва атроф муҳитни 
мухофазалаш; 

Объектларни лойиҳалаш, қуриш ва улардан фойдаланиш 
ишончлилигини мустахкамлигини таъминлаш; 

Қурилиш объектлари сифатлари ва хилма ҳиллиги масалаларида 
харидор ва жамият хақ хуқуқларини химоя қилиш; 

Моддий, энергетика, меҳнат ва молия манбаларини тежаш; 

Лойиҳалаш ва қурилиш амалиѐтига фан техника ютуқларини 
мамлакатимиздаги ва хориждаги илғор техникаларни жорий қилиш; 

Шахарсозлик хажмий режалик ва конструктив жихаттдан 
лойиҳалашнинг илғор даражасини таъминлаш. 
Қурилишдаги меъѐрий хужжатлар тизим таркиби ва унинг турлари 
қуйдагича: 
1. Ташкилий услубий меъѐрлар; 
2. Лойиҳалаштиришнинг техник меъѐрлари; 

---

3. Қурилиш амалиѐти технологияси, ва ташкил қилиш қоидалари; 
4. Иқтисодий меъѐриятлар. 
МДХ давлатлари қурилиш соҳасидаги стандартлаштириш ва техник 
меъѐрлар бўйича давлатлараро илмий техник комиссия ѐрдами билан ишлаб 
чиқилган давлатларвро меъѐрий хужжатлар Ўзбекистон Республикасида 
Давлат архитектура қурилиш қўмитаси буйруғи билан амалга оширилади. 
Қурилиш сохасидаги техник меъѐрлаштириш бўйича меъѐрий 
хужжатлар билан бир вақтнинг ўзида Давлатстандартнинг, Давтабиат 
қўмитанинг стандарт ва бошқалари ҳамда назорат органларининг бевосита 
ушбу ишлаб чиқилаѐтган тизим таркибига кирмайдиган хужжатлари 
қўлланилади. Тизим меъѐрлари ушбу такидланган хужжатлари билан ўзаро 
мувофиқлаштирилган бўлиши керак. 
Меъѐрий техник хужжатлар тизимининг узвий давоми сифатида 
қўлланмалар хам ишлаб чиқарилиши мумкин. Уларнинг талаблари қуйдаги 
холларда мажбурийлик мақомига эга бўлади: 

Лойихалаштиришда буюртмачи билан тузилган шартномада унга 
ишора қилинган бўлса; 

Қурилишда лойиҳа хужжатларида ва пудрат шартномасида унга 
ишора қилинган бўлса. 
Барча турдаги меъѐрий хужжатларда умумий қабул қилинган атамалар 
ишлатилиши шарт. Меъѐрий хужжатларни мазмунига қўйиладиган талаблар 
хужжатларни қайта кўриб чиқиш, ўзгартириш тартиб ва хужжатларни 
талабларга риоя қилиши борасидаги жавобгарлик ва назорат бўйича 
вазифалар ҚМҚ 1.01.01 96 да аниқ кўрсатилган.