1-Маъруза: Кириш

Маҳсулотни 
аттестация 
қилиш. 
Аттестациянинг 
мақсади–
маҳсулотни давлат аттестациясига тайѐрлашдир. Бунда маҳсулот сифатининг 
таҳлили бўйича бир қатор масалалар ечилиб, давлат аттестациясини 
тайѐрлаш ва ўтказиш бўйича чора-тадбирлар белгиланади. 
Маҳсулотнинг сифат кўрсаткичларини аниқлаш услублари. ГОСТ 
15467–79 бўйича сифат кўрсаткичларини аниқлашнинг қуйидаги услублари 
белгиланган: ўлчаш, қайд қилиш, ҳисоблаш, органолептик, экспертли ва 
социологик. 

---

Ўлчаш услуби-ўлчов техник воситалари асосида амалга оширилиб, 
маҳсулотни назорат қилиш жараѐнида олинган маълумотга асосланади. 
Ўлчаш услуби ѐрдамида сифатнинг қуйидаги кўрсаткичлари аниқланади: 
буюмнинг оғирлиги, ўлчамлари, ток кучи, тезлиги ва бошқалар. 
Қайд қилиш услуби–маълум бир ҳодисалар, предметлар ѐки 
харажатларни кузатиш ва уларнинг сонини ҳисоблашга асосланган. 
Масалан, бузилишлар сони, маълум бир партияда камчиликларга эга бўлган 
буюмларнинг сони ва ҳоказо. 
Ҳисоблаш услуби – назарий ѐки эмпирик қонуниятлардан 
фойдаланишга асосланган бўлиб, асосан, маҳсулотни лойиҳалашда 
қўлланилади. Бу услуб ѐрдамида сифатнинг айрим кўрсаткичлари ўртасидаги 
боғланишларни ҳам аниқлаш мумкин. 
Органолептик услуб–инсоннинг ҳис-туйғу аъзоларига ўтказилган 
таъсирини таҳлил қилишга асосланган. Бу услуб ҳис-туйғу аъзоларининг 
имкониятларини оширувчи техник воситалардан фойдаланишни инкор 
қилмайди. Олинган қийматларнинг аниқлиги ва тажрибасига боғлиқ бўлади. 
Одатда бу услубдан фойдаланилганда, маҳсулотнинг сифати балларда 
ифодаланади.
Экспертли услуб–экспертларнинг чиқарган хулосаларига асосланган 
бўлиб, махсус жадваллар ва коэффициентлар ѐрдамида маҳсулотлар 
хоссаларининг муҳимлик даражаси кўрсаткичларини аниқлашга ѐрдам 
беради. 
Соцтилогик услуб – маҳсулотларни исътемол қилувчиларнинг фикрини 
йиғиш ва таҳлил қилишга асосланган. Бунинг учун улар анкеталар ѐрдамида 
ѐки конференция, кўриклар, мажлислар ўтказиш пайтида оғзаки равишда 
сўроқ қилинади. 

---