1-Maruza Kirish

İlmiy  tadqiqotlar  jarayonida  o’tkaziladigan  konstruktsiya  sinovlari 
yangi ishlanayotgan temirbeton konstruktsiyalarini h’isoblashning nazariyasi va 
uslubiyatini  takomillashtirish  uchun  zarurdir.  Bunday  sinovlar  eksperimental-
nazariy,  loyih’a-konstruktorlik  ishlanmalarning  tarkibiy  qismi  sanaladi. 
Tajribalar  jarayonida  beton  va  armaturaning  o’zaro  tasiri,  armaturaning  soni, 
sifati 
va 
joylashuvini 
konstruktsiyaning 
mustah’kamligi, 
deformatsiyalanuvchanligi  va  yorilishbardoshligi  h’amda  kuchlanish  h’olatiga 
tasiri o’rganiladi; konstrutsiyaning real ishlash sharoiti bilan h’isobiy gipotezalar 
orasidagi  farq  aniqlanadi  va  h’.k.  Bunday  sinovlar  qo’yilgan  masalaga  h’ar 
taraflama javob beradigan maxsus ishchi dastur tuzishni, bazi h’ollarda esa yani 
o’lchov asboblari va zaruriy uskunalar tayyorlashni talab etadi. 
 
Yangi  qurilgan  inshootlar  yoki  konstruktsiyalarning  sinovi  ularni 
loyih’aga  qanchalik  mosligini  juda  kam  h’ollarda,  asosan  masuliyati  yuksak 
bo’lgan  inshootlarni  (ko’priklar,  fazoviy  tom  yopmalari  va  b.)  foydalanishga 
topshirishdan oldin amalga oshiriladi. 
 
Foydalanishda  bo’lgan  inshoot  va  konstruktsiyalar  zarurat  tug’ilgan 
h’ollarda,  masalan,  inshootning  yuk  ko’taruvchi  elementlariga  qo’yiladigan 
yukni  oshirishga  eh’tiyoj  tug’ilsa  yoki  konstruktsiya  eskirsa  yoki  shikastlansa, 
uning  h’aqiqiy  mustah’kamligini,  bikirligini  va  yorilishbardoshligini  tekshirish 
maqsadida sinaladi.