1-маъруза. Кириш. Фан мақсади, вазифаси ва долзарблиги

Shifrlash

PPTP yordamida shifrlash Internet orqali qayta uzatishda hech kim ma’lumotlarga ulanishni ola olmasligini kafolatlaydi. Hozirgi vaqtda ikkita shifrlash usullari qo‘llaniladi:

• 
  MPPE yoki Microsoft Point-to-Point Encryption shifrlash protokoli faqat MSCHAP (1 va 2-versiyalari) bilan moslashuvchan;
  
• 
  EAP-TLS mijoz va server orasida parametrlarni muvofiqlashtirishda shifrlash kalitining uzunligini avtomatik tanlashni biladi.
  

MPPE 40, 56 yoki128 bit uzunliklardagi kalitlar bilan ishlashni ta’minlaydi. Eski Windows operatsion tizimlari faqat 40 bit uzunlikdagi kalitli shifrlashni ta’minlaydi, shuning uchun Windows aralash muhitida kalitning minimal uzunligini tanlash kerak bo‘ladi.
PPTP har bir qabul qilingan paketdan keyin shifrlash kaliti qiymatini o‘zgartiradi. MMPE protokoli paketlar ketma-ket uzatiladigan va ma’lumotlarni yo‘qotish juda kam bo‘ladigan nuqta-nkqta aloqa kanallari uchun ishlab chiqildi. Bu vaziyatda navbatdagi paket uchun kalitning qiymati oldingi paketni deshifrlash natijalariga bog‘liq bo‘ladi.
Umumiy ulanishtarmog‘i orqali virtual tarmoqlarni qurishda bu shartlarga rioya qilish mumkin emas, chunki ma’lumotlar paketlari ko‘pincha foydalanuvchiga qanday uzatilgan tartibda bo‘lmagan ketma-ketlikda keladi. SHuning uchun RRTR shifrlash kalitini o‘zgartirish uchun paketlarning tartib raqamini ishlatadi. Bu oldingi qabul qilingan paketlarga bog‘liq bo‘lmagan horlda deshifrlashni bajarishga imkon beradi.
Har ikkala protokollar ham Microsoft Windowsda, ham undan tashqarida (masalan, BSDda) ishlatilga.,
Shunday qilib, «tunnellashtirish + autentifikatsiyalash + shifrlash» bog‘lanmasi xususiy (lokal) tarmoqni moddellashtirish bilan umumiy foydalanishdagi tarmoq orqali ikkita nuqta orasida ma’lmotlarni uzatilishiga imkon beradi. Boshqacha aytganda, ko‘rib chiqilgan vositalar virtual xususiy tarmoqni qurishga imkon beradi.
VPN-bog‘lanishning qo‘shimcha yoqadigan samarasi lokal tarmoqda qabul qilingan manzillashtirish tizimidan foydalanish imkoniyati (hatto zarurati ham) hisoblanadi.
Amalda virtual xususiy tarmoqni ishlatilishi quyidagicha ko‘rinishga ega. Firma ofisi lokal hisoblash tarmog‘iga VPN serveri o‘rnatiladi. Olisdagi foydalanuvchi (yoki agar ikkita ofislarni bog‘lanishi amalga oshirilayotgan bo‘lsa marshrutizator) VPN mijoz dasturiy ta’minotidan foydalnish bilan server bilan bog‘lanish protsedurasini initsializatsiyalaydi. VPN-bog‘lanishni o‘rnatilishining birinchi fazasi -foydalanuvchini autentifikatsiyalash bo‘lib o‘tadi. Vakolatlar tasdiqlanganida ikkinchi faza – mijoz va server orasida bog‘lanishning xavfsizligini ta’minlash detallarini muvofiqlashtirish bajariladi. Bundan keyin mijoz va server orasida har bir ma’lumotlarli paket shifrlash/deshifrlash va yaxlitlikni tekshirish – ma’lumotlarni autentifikatsiyalash protsuduralaridan o‘tadigan shaklda ma’lumotlarni almashtirilishini ta’minlaydigan VPN-bog‘lanish tashkil etiladi.

ГЛОССАРИЙ

Ўзбек тилида	Рус тилида	Инглиз тилида
маълумотларни қайта ишлаш аппаратураси	Аппаратура обработки данных	data terminal equipment (DTE)
маълумотлар узатиш аппаратураси	Аппаратура передачи данных	data communication equipment (DCE)
маълумотлар узатиш аналог аппаратураси	Аппаратура передачи данных аналоговая	data communication analog equipment
маълумотлар узатиш гуруҳли аппаратураси	Аппаратура передачи данных групповая	data communication group equipment
маълумотлар узатиш рақамли аппаратураси	Аппаратура передачи данных цифровая	data communication digital equipment
вақт бўйича асинхрон мультиплексорлаш	Асинхронное временное мультиплексирование	asynchronous time-division multiplexing
асинхрон жавоблар режими	Асинхронный режим откликов	asynchronous response mode
асинхрон узатиш режими	Асинхронный режим передачи	asynchronous transfer mode (ATM)
пакетларнинг тез коммутацияси	Быстрая коммутация пакетов	fast packet switching (FPS)
интерфейснинг ёрдамчи ресурси	Вспомогательный ресурс интерфейса	interface overhead
маълумотлар узатиш каналини бошқаришнинг юқори даражали протоколи	Высокоуровневый протокол управления каналом передачи данных	high-level data link control (HDLC)
маълумотлар сигналининг сифат детектори	Детектор качества сигнала данных	data signal quality detector
маълумотлар сигналининг аналог сифат детектори	Детектор качества сигнала данных аналоговый	data signal quality analog detector
маълумотлар сигналининг рақамли сифат детектори	Детектор качества сигнала данных цифровой	data signal quality digital detector
авария ҳолатидаги индикация сигналининг кечикиши	индикации аварийного состояния	аlarm indication signal seconds (AISS)
такрорлашни сўраш	Запрос автоматического повторения	automatic repeat request
ISDN базавий фойдалана олиш интерфейси	Интерфейс базового доступа ISDN	basic rate interface
асосий тезликдаги ISDN интерфейси	Интерфейс ISDN на базовой скорости	ISDN base rate interface
асосий тезликли узатиш интерфейси	Интерфейс передачи с основной скоростью	primari rate interface
аналог маълумотлар узатиш канали