1-ma’ruza «Elektr jixozlariga texnik xizmat koʻrsatish» faniga kirish. Reja

Tekshirish uchun savollar:
1. Elektr maishiy jihozlar, qizdirish vositalari ishlatishga qanday qabul qilinadi?
2. Elektr maishiy jihozlar ishlatish qanday tashkil qilinadi?
3.Qanday EQQga ruhsat olinadi?
4. EQQ ga qanday tartibda ruhsat beriladi?
5. Elektr yoritish vositalari ishlatish qanday bajariladi?
10-MAVZU:
Elektr jihozlarga texnik xizmat ko’rsatishni tashkil qilish.
Reja:

1. 
   Elektr jihozlar ishlatishining ko’rinishlari.
   
2. 
   Elektr texnika xizmat xodimlarining huquq va majburiyatlari.
   
3. 
   Elektr texnika xizmatida texnik xujjatlar.
   

Elektr jixozlar ishlatishsining ko’rinishlari.
Elektr jixozlar ishlatishsining 3 xil ko’rinishi mavjud:
1. Individual elektr texnika xizmati (ETX).
2. Markazlashtirilgan ETX.
3. Aralash ETX.
Individual ETX ko’rishi xo’jalikning o’z kuchi va imkoniyatlari bilan tashkil qilinadi. Elektr tarmoqlarini kengaytirishda pudratchi tashkilotlar jalb qilinadi. Bir necha xo’jalikda elektr jixozlari ishlatishsi uchun markazlashtirilgan ETX tashkil qilinadi. Har qanday ko’rinishdagi ETX strukturasi samarali bo’lishi kerak.
Elektrotexnik xizmat ko’rinishlari bo’lishi mumkin: funktsional territorial, aralash.
Funktsional ETX da xodimlar mutaxasisligi bo’yicha va ma’lum operatsiyalarda ishtirok etishadi. Xududiy strukturali bo’lsa, xo’jalikning har bir bo’limida ETX uchastkasi bo’lib, xodimlar shu ob’ektdagi barcha ishlarini bajarishadi. Bundan tashqari aralash struktura ham bo’lishi mumkin. Bu holda xududiy struktura tarkibida maxsus (funktsional) guruhlar mavjud bo’ladi. Aralash ETX da qisman texnik xizmat ko’rsatish xo’jalik kuchi bilan bajariladi. Murakkab ishlargina maxsus guruhlar yordamida bajariladi.
Yirik xo’jaliklarda (800 sh.e.b.<) individual ETX tashkil qilinadi. Agar xo’jalikda elektr jixozlar miqdori 300 shartli ishlatish birligidan kam bo’lsa markazlashgan ETX tashkil qilinadi. xo’jalikda o’z ETX tashkil qilinmaydi.
Agar elektr jixozlar miqdori bo’lsa, aralash ETX tashkil qilinadi. Elektr jixozlar miqdoriga qarab ETX xodimlarining tarkibi va xizmatchilar soni aniqlanadi. Elektr jixozlar miqdorini aniqlashda shartli ishlatish birligi qabul qilingan. Bu 10 kVt quvvatli asinxron motor yillik texnik xizmat ko’rsatish uchun zarur mehnat miqdoridir. Undan tashqari shartli ta’mir birligi (sh.r.b.) ham qabul qilingan. Bu 5kVt li elektr motorni kapital ta’mirlash uchun sarflanadigan mehnat miqdoridir.
Masalan: 1 km havo elektr tarmog’i uchun shartli ishlatish birligi miqdori 3,93 sh.e.b. ni tashkil qiladi. Transformator punkti ikki transformatorli bo’lsa – 3,5 sh.e.b., elektr motor quvvati R=1kVt bo’lsa –0,67sh.e.b., nam, changli muxitlarda elektr motor quvvati R=10-40kVt bo’lsa –1,13 sh.e.b., zax xonalarda esa (R<40kVt) –1,38 sh.e.b., agar shu motor o’ta zax kimyoviy aktiv xonada bo’lsa R<40kVt –1,55 sh.e.b. miqdori deb qabul qilinadi.